نام پژوهشگر: توران نصیری
توران نصیری جلال جلیلیان
چکیده هفت درصد از کل زمینها و پنج درصد از زمینهای کشاورزی تحت تاثیر شوری هستند. غلظتهای بالای سدیم برای اغلب گونههای گیاهی سمی است، به طوریکه شوری خاک یکی از بزرگترین تنشهای غیرزیستی در بخشهای وسیعی از جهان بوده و قابلیت تولید محصولات کشاورزی و بازده گیاهان را تحت تاثیر قرار میدهد. فرآیندهایی نظیر جوانهزنی دانه، رشد جوانهها و رشد رویشی گیاه و همچنین مراحل گلدهی و میوهدهی تحت اثرات منفی غلظتهای بالای شوری قرار میگیرند و در این شرایط از میزان بازده اقتصادی و همچنین کیفیت تولید گیاهان کاسته میشود. با استفاده از گیاهان مقاوم نسبت به شوری در این زمینها میتوان باعث احیای این زمینها شد. سالیکورنیا گیاهی است شورپسند و خودرو که پتانسیل بالایی جهت کشت به عنوان یک گیاه روغنی و آبیاری با آب شور دریا دارد. برای بررسی تأثیر نیتروژن و سطوح مختلف آبیاری روی رشد و عملکرد سالیکورنیا، یک آزمایش به صورت اسپلیت پلات و بر اساس طرح بلوک های کامل تصادفی در سواحل دریاچه ارومیه، در سال 1391 انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل سطوح آبیاری (آبیاری پس از 20، 40، 80 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس a) به عنوان کرت اصلی و سطوح مختلف نیتروژن (0، 5، 10، 15 و 20 درصد کود اوره) به عنوان کرت فرعی بودند. نتایج تجزیه واریانس دادهها نشان داد که تأثیر آبیاری روی پرولین، کل کربوهیدراتهای محلول، کلروفیل کل، کلروفیل a، کلروفیل b، خاکستر و پتاسیم و اثر نیتروژن روی پرولین، کلروفیل کل و کلروفیل a معنی دار بود. در حالیکه اثر متقابل بین آبیاری و نیتروژن روی کارتنوئید، سدیم، کلسیم و فسفر برگ (بخش هوایی)، ارتفاع و قطر ساقه، درصد پروتئین ، فیبرخام، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، عملکردبیولوژیک، عملکرد روغن، درصد روغن و شاخص برداشت دانه و روغن معنی دار شد. حداکثر عملکرد بیولوژیکی (13210 کیلوگرم درهکتار)، عملکرد دانه (1002کیلوگرم درهکتار)، عملکرد روغن (4/428 کیلوگرم درهکتار)، شاخص برداشت دانه (44/32 درصد) و شاخص برداشت روغن (3/6 درصد) از تیمار آبیاری پس از 20 میلی متر تبخیر از تشتک به همراه 15 درصد نیتروژن بدست آمد، و حداقل میزان عملکرد بیولوژیکی (1196 کیلوگرم درهکتار)، عملکرد دانه (158 کیلوگرم درهکتار)، عملکرد روغن (5/62 کیلوگرم درهکتار)، شاخص برداشت دانه (47/10 درصد) و شاخص برداشت روغن (28/1 درصد) از تیمار آبیاری پس از 120 میلیمتر تبخیر بدون کاربرد نیتروژن بدست آمد.