چکیده به منظور بررسی تآْثیر فصل های کاشت، مقادیر مختلف کود آلی ورمی کمپوست و تداخل علفهای هرز بر روی برخی صفات مورفولوژیکی و کمی نخود رقم آزاد در شرایط دیم در سال زراعی 91-1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان آزمایشی بصورت فاکتوریل 2×4×3 در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد مطالعه در این آزمایش شامل 3 فصل کاشت اول، دوم و سوم، کود آلی ورمی کمپوست در 4 سطح صفر، پنج، 10 و 15 تن در هکتار و نیز تداخل علف های هرز در دو سطح یکبار وجین و دوبار وجین بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که عملکرد دانه در کشت اول بدلیل استفاده بهتر از نزولات آسمانی، فصل رشد طولانی تر، بازدهی بهتر نزولات( بهره وری بیشتر از نزولات)، پایین بودن میانگین درجه حرارت فصل رشد و میزان تبخیر و تعرق و بالا بودن درجه باردهی، بیشتر از سایر تاریخ کاشت ها بوده با تاخیر در کاشت و انتقال کاشت به تاریخ کاشت سوم بدلیل بالا بودن میانگین درجه حرارت، پایین بودن بهره وری از بارش و درجه باردهی و افزایش تبخیر و تعرق کاهش علکرد مشاهده شد. به احتمال زیاد واکنش مثبت نخود به کود آلی ورمی کمپوست را می توان ناشی از فقر مواد آلی خاک محل کاشت(66/0 درصد ماده آلی) دانست که با توجه به این نتایج عمل معدنی شدن مواد آلی توسط میکرو ارگانیسم های فعال شده در خاک در طی فصل رشد صورت گرفته است. موثرترین اجزاء عملکرد که بر عملکرد دانه تاثیر داشت تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف بود زیرا با این اجزاء همبستگی مثبت و معنی دار داشت. عملکرد دانه با صفات ارتفاع بوته، طول غلاف، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، عملکرد بیولوژیک، تعداد شاخه فرعی، شاخص برداشت، تعداد غلافهای بارور و درصد بقا همبستگی مثبت و معنی داری داشت. بیشترین عملکرد دانه به میزان 1213 کیلو گرم در هکتار مربوط به کشت اول و کاربرد 15 تن در هکتار کود ورمی کمپوست و انجام دوبار وجین بود. همچنین بیشترین عملکرد بیولوژیک هم مربوط به همین تیمار بود که میزان آن 2480 کیلو گرم در هکتار بود بعلاوه نتایج نشان می دهد که بیشترین شاخص برداشت ها مربوط به تاریخ کاشت اول می باشد که می توان نتیجه گرفت که تاریخ کاشت زود هنگام سهم عظیمی در افزایش شاخص برداشت دارد. واژگان کلیدی: فصل کاشت، کود آلی ورمی کمپوست و تداخل علف های هرز