چکیده مقایسه اثر کودهای فسفاته زیستی با کودهای شیمیایی بر عملکرد گندم و الگوی بیان ژن رمز کننده فسفات ترانسپورتر بوسیله ی: محمد فاضل سلطانی به منظور بررسی و مقایسه اثر کودهای فسفاته زیستی با کودهای شیمیایی بر عملکرد گندم و الگوی بیان ژن رمز کننده فسفات ترانسپورتر در ارقام مختلف گندم در سال‏های زراعی 90-1389 و 1391-1390 این تحقیق در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز واقع در منطقه باجگاه اجرا شد. این آزمایش در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‏های کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه باجگاه شیراز انجام شد. فاکتور اول در پنج سطح کودی (شاهد، کود شیمیایی سوپر فسفات تریپل به میزان kg/ha 50 و kg/ha 100 کود زیستی فسفاته باکتریایی بارور 2 و 3 هر کدام به میزان g/ha 100) و فاکتور دوم شامل سه رقم گندم (شیراز، مرودشت و بهار) بود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد کاربرد کودهای زیستی به صورت موثری می‏تواند جذب فسفر در گیاه را ترغیب کند و از این نظر تاثیر مثبت و معنی‏داری بر عملکرد داشته باشد. کاربرد کودهای شیمیایی فسفاته به خصوص کود سوپر فسفات تریپل باعث باقی‏ماندن فسفر بیش از حد در خاک و بدنبال آن تاثیر بر آلودگی آبهای زیر زمینی خواهد شد. از طرفی بررسی بیان ژن رمز کننده فسفات ترانسپورتر در ارقام مورد بررسی در این پژوهش نشان داد که کودهای زیستی مورد آزمایش بیش از دیگر کودها در جذب فسفر از طریق ترغیب گیاه به جذب آن نقش دارند. بر اساس نتایج حاصله می توان نتیجه گرفت که کودهای زیستی فسفره می توانند جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی در مزارع گندم باشند.