تاکسونومی و تنوع زیستی دوبالان بالاخانواده bombylioidea شامل خانواده های mythicomyiidae و bombyliidae در مناطقی از شمال غرب ایران شامل استان های قزوین، زنجان، آذربایجان شرقی و همدان مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی تاکسونومی 46 گونه جمع آوری شده منجر به شناسائی و نامگذاری 11 گونه جدید برای جهان گردید. همچنین گونه platypygus kurdorum و p. melinoproctus توصیف مجدد گردیده و دامنه پراکنش و تنوع درون گونه ای آنها مورد بحث قرار گرفت. دستگاه تناسلی نر گونه gyrocraspedum pleskei و دستگاه تناسلی ماده geron griseus برای اولین بار در جهان توصیف شد. گونهplatypygus maculiventris loew, 1874 به جنس cyrtosiopsis انتقال داده شد. رابطه میزبانی جدیدی همراه با توصیف شفیره ph. minuta برای اولین بار در جهان مطرح گردید. همچنین 3 جنس و 14 گونه نیز برای اولین بار از ایران گزارش گردید. کلید مناسب برای شناسائی قبایل، جنس و گونه ها در سطح منطقه و گاهاً در ایران فراهم گردید. کارائی تله های تشتکی در جلب دوبالان بالاخانواده bombylioidea مورد ارزیابی قرار گرفت و تجزیه مرکب با استفاده از داده های دو سال 88 و 89 نشان از کارائی بیشتر تله های تشتکی آبی و سفید رنگ در جلب دوبالان bombylioidea نسبت به تله های زرد رنگ بود. بررسی تنوع زیستی گونه ها نیز حاکی از وجود اختلاف در تنوع گونه ای این دوبالان در استان های مذکور و بالا بودن تنوع دو استان قزوین و تبریز در داشتن دوبالان bombylioidea بود. لیست گونه های جمع آوری شده به شرح زیر می باشد. جنس و گونه های جدید به ترتیب با دو و یک ستاره مشخص گردیدند. تاکسونومی و تنوع زیستی دوبالان بالاخانواده bombylioidea شامل خانواده های mythicomyiidae و bombyliidae در مناطقی از شمال غرب ایران شامل استان های قزوین، زنجان، آذربایجان شرقی و همدان مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی تاکسونومی 46 گونه جمع آوری شده منجر به شناسائی و نامگذاری 11 گونه جدید برای جهان گردید. همچنین گونه platypygus kurdorum و p. melinoproctus توصیف مجدد گردیده و دامنه پراکنش و تنوع درون گونه ای آنها مورد بحث قرار گرفت. دستگاه تناسلی نر گونه gyrocraspedum pleskei و دستگاه تناسلی ماده geron griseus برای اولین بار در جهان توصیف شد. گونهplatypygus maculiventris loew, 1874 به جنس cyrtosiopsis انتقال داده شد. رابطه میزبانی جدیدی همراه با توصیف شفیره ph. minuta برای اولین بار در جهان مطرح گردید. همچنین 3 جنس و 14 گونه نیز برای اولین بار از ایران گزارش گردید. کلید مناسب برای شناسائی قبایل، جنس و گونه ها در سطح منطقه و گاهاً در ایران فراهم گردید. کارائی تله های تشتکی در جلب دوبالان بالاخانواده bombylioidea مورد ارزیابی قرار گرفت و تجزیه مرکب با استفاده از داده های دو سال 88 و 89 نشان از کارائی بیشتر تله های تشتکی آبی و سفید رنگ در جلب دوبالان bombylioidea نسبت به تله های زرد رنگ بود. بررسی تنوع زیستی گونه ها نیز حاکی از وجود اختلاف در تنوع گونه ای این دوبالان در استان های مذکور و بالا بودن تنوع دو استان قزوین و تبریز در داشتن دوبالان bombylioidea بود. لیست گونه های جمع آوری شده به شرح زیر می باشد. جنس و گونه های جدید به ترتیب با دو و یک ستاره مشخص گردیدند. family mythicomyiidae ‍cyrtosia persica gharali & evenhuis sp. nov.; platypygus kurdorum paramonov, 1929; p. melinoproctus loew, 1873; p. titanomedea gharali & evenhuis sp. nov.; cyrtosiopsis maculiventris (loew, 1874); empidideicus amicus gharali & evenhuis sp. nov.; e. ebellicus gharali & evenhuis sp. nov.; e. greatheadi gharali & evenhuis sp. nov.; e. matricarius gharali & evenhuis sp. nov.; e. legulicoxa gharali & evenhuis sp. nov.;e. persicus gharali & evenhuis sp. nov.; g. humeralis gharali & evenhuis sp. nov.; family bombyliidae usia bicolor macquart, 1855*; apolysis glabrifrons gharali & evenhuis, 2010; a. pusilloides gharali & evenhuis, 2010; phthiria vagans loew, 1846; ph. minuta (fabricius, 1805)*; ph. pulicaria (mikan, 1796); geron asiaticus zaitzev, 1967*; g. griseus zaitzev, 1962*; conophorus pseudaduncus paramonov, 1929*; c. glaucescens (loew, 1863)*; bombylius medius linnaeus, 1758; b. analis ssp diagonalis wiedemann, 1820*; b. fuscus fabricius, 1781; b. discolor mikan, 1796*; bombylella atra (scopoli, 1763); bombomyia stictica )boisduval, 1835); triplasius pictus (panzer, 1794)**; systoechus autumnalis (pallas & wiedemann, 1818); prorachthes pleskei paramonov, 1927; lomatia belzebul (fabricius, 1794); cytherea obscura fabricius, 1794; gyrocraspedum pleskei becker, 1913; amictus firjuzanus paramonov, 1931*; callostoma fascipennis macquart, 1840; stomylomia nigrirostris bezzi, 1925*; pipunculopsis bivittata bezzi, 1925**; villa cana (meigen, 1804); thyridanthrax elegans (hoffmansegg, 1818); hemipenthes robustus zaitzev, 1966*; h. subvelutina zaitzev, 1966; h. exoprosopoides paramonov, 1928; oestranthrax karavajevi paramonov, 1931**; exoprosopa grandis (pallas, 1820); heteralonia megerlei (meigen, 1820).

. نتایج این مطالعه نشان داد که پارامترهای دموگرافی پسیل زیتون تحت تأثیر ارقام مختلف زیتون قرار گرفته است. این موضوع اشاره بر آن دارد که مکانیسم های بیوشیمیایی و مرفولوژیکی در ارتباط با زیتون و پسیل منجر به ظهور استراتژی های مقاومت در زیتون می شود. نتایج نشان داد که کارایی زنبور p. zdeneki بطور غیر مستقیم تحت تأثیر ارقام مختلف زیتون قرار گرفته است. طول دوران قبل از بلوغ زنبور ماده پرورش یافته روی پسیل زیتون روی چهار رقم زیتون از 00/1±96/24 روز (رقم فیشمی) تا 91/0±34/26 روز (رقم شنگه) متغیر بود. طول عمر افراد ماده زنبور از 46/12 تا 97/14 روز در ارقام مختلف متغیر بود. نرخ بقا در افراد ماده تازه ظاهر شده زنبور روی ارقام فیشمی، زرد، شنگه و روغنی زیتون به ترتیب 60/84، 25/82، 71/85 و 12/78 درصد محاسبه شد. بیشترین مقدار نرخ ذاتی و متناهی افزایش جمعیت زنبور (به ترتیب002/0±28/0 و 002/0±32/1) روی رقم شنگه بدست آمد. ترجیح مرحله سنی میزبان در شرایط انتخابی و غیرانتخابی بررسی شد. نتایج نشان داد که p. zdeneki قادر به پارازیته کردن پنج مرحله سنی پورگی میزبان بوده است. در شرایط انتخابی، نسبت پارازیتیسم پوره های سن سوم و چهارم از نظر آماری با بقیه سنین متفاوت بود. کمترین ترجیح میزبانی برای تخمگذاری در سنین اول و دوم مشاهده شد که مربوط به اندازه کوچک بدن آنهاست. اگرچه در رفتار تغذیه از میزبان هیچ تفاوت آماری بین سنین مختلف مشاهده نشد. بر این اساس p. zdeneki با رفتار تغذیه از میزبان منجر به مرگ و میر تعداد بیشتری از میزبان می شود. در بررسی واکنش تابعی وابسته به عمر دو رفتار تخمگذاری و تغذیه مورد توجه قرار گرفت. بر اساس رگرسیون لوجستیک در تمام طول عمر و در هر دو رفتار زنبور واکنش تابعی از نوع دوم بود. بالاترین نرخ حمله در پارازیتیسم و شکار میزبان در زنبورهای 1 تا 5 روزه بدست آمد. زمان دستیابی در هر دو حالت با افزایش عمر زنبور افزایش یافت. توانایی زنبور p. zdeneki در جستجو، تغذیه و پارازیته کردن پسیل زیتون در تمام طول عمر و همچنین نرخ بالای باروری و نرخ ذاتی افزایش جمعیت در مقایسه با میزبان، این زنبور را بعنوان انتخابی مناسب برای کاربرد در برنامه های کنترل بیولوژیک علیه پسیل زیتون می کند. به هرحال مطالعات آزمایشگاهی و صحرایی بیشتری برای بررسی فاکتورهای دیگری (نظیر دما) روی ویژگی های زیستی و رفتاری این زنبور لازم است.

شب پره دانه خوار سویا، etiella zinckenella treitschke (lepidoptera: pyralidae)، یکی از مهمترین آفات گیاهان خانواده لگومینوز درجهان به شمار می رود. در این پژوهش تأثیر ده رقم سویاglycine max (l.) (clark، sahar، jk، 032، 033، williams، l17، zane، gorgan3 و dpx) روی پارامترهای زیست شناسی و دموگرافیک e. zinckenella در اتاق رشد و تحت شرایط دمایی 1 ± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی تعیین شد. طول دوره لاروی از 10/0 ± 42/13 روز روی رقم clark تا 14/0 ± 28/16 روز روی رقم 33 تعیین شد. بیشترین و کمترین طول دوره مراحل نابالغ آفت به ترتیب روی ارقام 33 (25/0 ± 50/40 روز) و clark (20/0 ± 32/33 روز) بود. میانگین تخم های گذاشته شده توسط هر فرد ماده در طول عمر روی رقم clark بیشترین میزان (93/8 ± 81/252 تخم در روز) را نسبت به سایر ارقام سویا داشت. بیشترین و کمترین نرخ خالص تولیدمثل به ترتیب روی ارقام clark (81/3 ± 01/118) و gorgan3 (00/1 ± 82/31) تعیین شد. میانگین طول مدت زمان یک نسل از 063/0 ± 03/39 روز روی gorgan3 تا 093/0 ± 226/33 روز روی clark تعیین شد. بیشترین و کمترین میانگین طول مدت زمان دو برابر شدن جمعیت به ترتیب روی ارقام gorgan3 (067/0 ± 817/7) و clark (046/0 ± 86/4) بود. کمترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت روی رقم gorgan3 (00/0 ± 088/0) و بیشترین مقدار روی رقم clark (001/0 ± 142/0) تعیین شد. به منظور برآورد آستانه دمایی و ثابت گرمایی شب پره، نمو آن در هشت دمای ثابت 5/12، 15، 20، 25، 28، 30، 35 و 5/37 درجه سلسیوس در شرایط ثابت آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. کل دوره رشد نابالغ در دماهای 15، 20، 25، 28، 30، 35 و 5/37 درجه سلسیوس به ترتیب، 20/0 ± 18/69، 09/0 ± 381/52، 08/0 ± 508/33، 14/0 ± 79/31، 14/0 ± 68/24، 17/0 ± 08/22 و 16/0 ± 90/23 روز به دست آمد و کاهش معنی داری را در طول دوره رشدی با افزایش دما تا 35 درجه سلسیوس نشان داد و در 5/37 درجه سلسیوس، طول دوره رشدی افزایش جزئی نشان داد. هیچ گونه رشد و نموی در دمای 5/12 درجه سلسیوس صورت نگرفت. با استفاده از مدل خطی مرسوم، آستانه دمایی پایین برای رشد مراحل تخم، لارو، پیش شفیره، شفیره و کل دوره رشدی شب پره به ترتیب 03/12، 89/10، 53/5، 90/10 و 89/10 درجه سلسیوس و ثابت گرمایی به ترتیب، 66/62، 86/200، 91/75، 08/171 و 92/504 روز- درجه تعیین شد. از میان 10 مدل غیر خطی، مدل briere-2 به عنوان بهترین مدل برای توصیف کل دوره نابالغ شب پره دانه خوار سویا شناخته شد. بیشترین و کمترین میانگین آلودگی فصلی روی ارقام clark و gorgan3 در طی سه سال نمونه برداری مشاهده شد. هر دو مدل رگرسیونی تأکید بر توزیع تجمعی روی ارقام clark، dpx، zane، l17، williams و توزیع تصادفی روی ارقام jk، 032، 033، sahar و gorgan3 در طی سه سال داشته اند. نتایج این تحقیق می تواند در جهت کمک به مدیریت تلفیقی شب پره دانه خوار سویا مفید باشد.

کرم گلوگاه از مهمترین آفات انار می باشد که سالیانه خسارت قابل توجهی به محصول انار وارد می کند. کنترل این آفت، به روش های متعدد در قالب برنامه ی مدیریت کنترل تلفیقی انجام می گیرد. استفاده از تکنیک عقیم سازی یکی از روش های مبارزه است که می تواند سهم بسزایی در کنترل آفت داشته باشد. عقیم سازی توسط اشعه گاما انجام گرفته است. کاهش دز اشعه در عقیم سازی، می تواند در افزایش کارایی روش موثر باشد و استفاده از f1 sterlity می تواند به کاهش دز اشعه کمک کند. به منظور اجرای تحقیق، مراحل مختلف لاروی کرم گلوگاه انار از باغ جمع آوری، و در انسکتاریوم در حرارت 1±29 درجه سانتی گراد، رطوبت 5±65 درصد و رژیم نوری 16 به 8 ساعت (روشنایی به تاریکی) روی غذای مصنوعی پرورش داده شد. شفیره های 3-1 و 6- 3 روزه در معرض دزهای 80، 120، 160، 200 و 250 گری اشعه گاما قرار داده شدند. پس از خروج پروانه ها تلاقی های ممکن در نسل مادری از حشره نر و ماده عقیم و شاهد انجام، تعداد تخم های عقیم و بارور حاصل شمارش و روی غذای مصنوعی پرورش داده شدند. پروانه های حاصله با ترکیب های مختلف که امکان اتفاق آن در طبیعت وجود

هزینه های تعمیر و نگهداری ماشینهای کشاورزی ، آن دسته از هزینه هایی هستند که به منظور نگهداشتن یا بازگرداندن سلامت فنی و قابلیت اطمینان ماشین صرف می شوند. پیش بینی دقیق روند افزایشی هزینه های تعمیر و نگهداری در تعیین عمر بهینه اقتصادی و اتخاذ تصمیمات مدیریتی برای ماشینهای کشاورزی، از اهمیت به سزایی برخوردار است. در همین راستا ، مطالعه ای به منظور برآورد رابطه ای بین ساعات کارکرد تجمعی و هزینه های تعمیر و نگهداری تجمعی، 36دستگاه تراکتور فعال در شرکت زراعی دشت ناز ساری، مشتمل بر سه مدل تراکتور مسی فرگوسن 285، جاندیر 3140 و جاندیر 4955 انجام پذیرفت. همچنین در طی این مطالعه عمر بهینه اقتصادی هر یک از انواع تراکتورها نیز تعیین شد. نتایج نشانگر آن بودند که هزینه های تعمیر و نگهداری تجمعی بر حسب درصدی از قیمت خرید تراکتور مسی فرگوسن 285 ، در مقایسه با هزینه های دو مدل تراکتور دیگر دارای بالاترین و برعکس آن ، تراکتور جاندیر 4955 از این حیث دارای پائین ترین مقدار بود. در عین حال ، مقایسه ای نیز بین نتایج به دست آمده از این مطالعه با برخی مطالعات مشابه پیشین صورت پذیرفت. در نهایت مشخص شد که هزینه های پیش بینی شده تعمیر و نگهداری با استفاده از مدل به دست آمده برای تراکتورهای این مطالعه ، نسبت به تمامی مطالعات ، به جز مدل و ضرایب برآورد شده توسط فولس در آفریقای جنوبی کمتر است.

در این تحقیق خصوصیات زیستی ، تغییرات جمعیت و پراکنش فضایی سرخرطومی به منظور ارزیابی خسارت حشرات کامل در مزارع چغندر قند بهاره مناطق گرم و خشک استان اصفهان مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی های بیولوژی حشره نشان داد که حشرات کامل در ابتدای بهار پس از خروج از دیاپوز ، علفهای هرز پناهگاه زمستانگذرانی را به سمت مزارع در حال سبز شدن ترک کرده و به شدت از گیاهچه ها تغذیه می کنند. حشرات ماده پس از تغذیه ، جفتگیری کرده و داخل برگها تخمگذاری می کنند . لاروها با سوراخ کردن برگ خود را به زمین انداخته ودر کنار ریشه مستقر می شوند. این حشره چهار سن لاروی دارد و یک نسلی است.حشرات کامل نسل زمستانگذران در تیر ماه با حشرات کامل نسل جدید مخلوط می گردند. مطالعه تغییرات جمعیت حشرات کامل در سال 1378 نشان داد که جمعیت طی ماههای اردیبهشت و خرداد به آرامی رو به افزایش گذاشته و سپس کاهش می یابد. اما جمعیت بار دیگر در تیرماه که مقارن با ظهور نسل جدید است به حداکثر رسید تراکم سوسکها در مزرعه از شهریور ماه سیر نزولی داشت . همچنین پراکنش فضایی جمعیت حشرات ماده تجمعی و حشرات نر تصادفی برآورد گردید. به استناد بررسی های انجام شده در مورد ارزیابی خسارت حاصل از تغذیه حشرات کامل حشرات ماده تغذیه بیشتری نسبت به حشرات نر داشته و میزان تغذیه حشرات زمستانگذران در زمان خروج از دیاپوز بیش از زمانهای دیگر بود. تطبیق تغییرات جمعیت حشرات کامل و دوره های رویشی گیاه نشان داد که بیشترین خسارت آفت در دوره استقرار گیاه ( تا مرحله 8 برگی) مصادف با ماههای اردیبهشت و خرداد ، رخ می دهد. این خسارت تابع پراکنش تجمعی جمعیت بوده به صورت لکه ای است. در مزارع دارای کشت ردیفی ، 40 عدد بوته در هر متر مربع با وجود کاهش نزدیک به 50 درصد سطح سبز گیاهچه ها در اثر تغذیه سوسکها مانع از بروز خسارت اقتصادی می گردد.