چکیده: نکاح از جمله عقود لازم است که همچون دیگر عقود لازم، قابل انحلال است. توجه به تثبیت خانواده موجب شده است، فقه و قانون موارد منحصری را موجب انحلال آن بدانند. ماده 1120 قانون مدنی می گوید:«عقد نکاح به فسخ یا به طلاق یا به بذل مدت در عقد انقطاع منحلّ می شود.» برخی از فقها با تعریفی که از انشاء عقود و ایقاعات ارائه نمودنده اند و با استناد به ادله روایی به موضوعیت الفاظ در انشاء عقود و ایقاعات حکم کردند. بر اساس مبنای ایشان، انشاء عقود و ایقاعات تنها در صورتی که به سبب لفظ واقع گردد، معتبر خواهد بود. گروه دیگری با تحلیل ماهیت انشاء و تبیین مدلول مستند روایی به طریقیت الفاظ در انشاء عقود و ایقاعات حکم کردند. پژوهش حاضر با مقایسه ی ادله هر دو گروه و برشمردن ادله صحت معاطات نظریه طریقیت الفاظ را تقویت نموده است. از این رو همچون گروه دوم، انشا را به وسیله هر مبرزی که صریح در مقصود باشد، اعم از لفظ و غیر لفظ، معتبر می داند.با این وجود فقها و حقوقدانان انشاء طلاق را تنها در صورتی که مبرز آن لفظ باشد، صحیح می دانند. پژوهش حاضر که صحت سند همه روایات را بررسی کرده است، مستند این حکم خلاف مبنا را تسالم ایشان می داند. یکی دیگر از شرایط صحت طلاق، انشاء آن در حضور دو شاهد عادل است. این تحقیق با بررسی ادله فقها آیه «و اشهدوا ذوی عدل منکم» و روایات را مهم ترین ادله این حکم معرفی می کند. فسخ نکاح نیز در صورتی ممکن است که یکی از موجبات آن موجود باشد. این تحقیق با غور در آرای فقها و حقوق دانان در این زمینه و با استناد به اصل عدمی، موجبات فسخ را منحصر در سه امر عیوب، تدلیس و تخلف از شرط می داند.در این نوشته ضمن یک تحقیق کتابخانه ای روشن شده است نکاح با توجه به رابطه ی مهر و تمکین در زمره عقود مُمَلِّک مُعَوَّض است که طبق آن زوج با تعهد پرداخت مهر مالک بضع زن می گردد. پژوهش حاضر بر آن است اعراض از زوجه و رها کردن وی را می توان سببی مستقل در عرض طلاق و فسخ موجِب ارادی انحلال نکاح برشمرد. مستند این حکم آن است که اعراض مالک از ملک سبب خروج معرَض عنه از ملک معرِض می-گردد. البته برخی فقها مخالف این نظر هستند. این پژوهش با بر شمردن ادله موافقان و نقد ادله مخالفان، قول به سببیت اعراض در خروج معرَض عنه از ملک معرِض را تقویت نموده است. واژگان کلیدی پژوهش حاضر عبارتند از: نکاح، طلاق، لفظ، انشاء، اعراض، انحلال.