نام پژوهشگر: منیژه صرخه

کاربردهای اصول عملیه (اصل برائت، استصحاب، احتیاط و تخییر) در حقوق مدنی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یاسوج - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  منیژه صرخه   ابوالفضل علیشاهی

چکیده موضوع پایان نامه حاضر بررسی کاربردهای اصول عملیه در حقوق مدنی ایران است. در موارد بروز شک در تعیین حکم شرعی، ضوابطی مطرح می شود که به کمک آنها وظیفه شرعی مکلف معین می شود که اصول عملیه نام دارند. علمای اصول برای حجیت این ضوابط به ادله ای از قبیل: آیات، روایات، سیره ی عقلا و ... تمسک جسته اندکه البته در به برخی از این ادله اشکالاتی وارد شده است که تفصیل آنها و پاسخ های داده شده، در جای خود بحث شده اند.گستره ی اجرای این اصول و تأثیر آنها بر قوانین جمهوری اسلامی ایران علاوه بر حقوق مدنی، حقوق جزا را نیز فرا گرفته است، ولی در این نوشتار موارد کاربرد این اصول در حقوق مدنی که شامل حقوق اموال و مالکیت، اشخاص و محجورین و ادله ی اثبات دعوی است، بررسیمی شود. نتایج حاصله از این پزوهش نشان می دهد که در اجرای برخی از این اصول در مواردی از مواد قانونی اختلاف نظر وجود دارد. که به نظر می رسد این اختلافها از تفاوت دیدگاه های فقها و اختلاف نظر حقوق دانان در تفسیر قانون مدنی ناشی می-شود. به هر حال می توان گفت که اصل استصحاب، کاربردی ترین اصل عملی در حقوق مدنی است، و اصول دیگر همچون برائت، تخییر و احتیاط کارکرد کمتری در حقوق مدنی دارند. کلیدواژه ها: اصل، برائت، استصحاب، تخییر، احتیاط، حقوق مدن