نام پژوهشگر: نگین کوثری
نگین کوثری راضیه جلال
سرطان پروستات رایج ترین بدخیمی شناخته شده در مردان و دومین عامل ابتلا به مرگ ناشی از سرطان، بعد از سرطان ریه به شمار می رود. یکی از روش های درمانی که برای سرطان پروستات بدخیم در نظر گرفته می شود، درمان محرومیت از آندروژن است که منجر به سندروم متابولیک، مقاومت به انسولین و در نتیجه باعث بیماری های قلبی و عروقی و دیابت می گردد. البته پاسخ بیماران سرطانی به این نوع از درمان متنوع بوده و با گذشت زمان به هورمون درمانی مقاوم شده و در مدت زمان کوتاهی بیماری آن ها مجدداً عود می نماید. در چنین شرایطی ممکن است هورمون درمانی به همراه شیمی درمانی به کاربرده شود داکسوروبیسین نقش مهمی بر روی کاهش رشد تومورهای سرطانی دارد ولی عمدتاً این دارو بر روی سلول ها غیرانتخابی عمل کرده و دارای سمیت برای کل بدن به ویژه قلب می باشد. از طرف دیگر به کار بردن دزهای پایین این دارو در سرکوب تومورهای بدخیم موثر واقع نمی شود، بنابراین شناسایی عوامل و ترکیبات دارویی که به توان به وسیله آن دز داروی داکسوروبیسین را پایین آورد و عوارض ناشی از هورمون درمانی را در بیماران سرطانی کاهش داد، همواره مورد توجه است. در این تحقیق، اثر غلظت های مختلف داروهای متفورمین و داکسوروبیسین به صورت جداگانه و توام بر روی رشد و چرخه سلولی دودمان سلولی سرطان پروستات انسان du145 و بیان سیکلینd1، سیکلین b وp21 به عنوان مشخصه های چرخه سلولی در زمان های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد اثر جداگانه داروهای داکسوروبیسین و متفورمین بر درصد حیات سلولی سلول های du145 وابسته به دز و زمان می باشد و بیشترین کاهش درصد حیات سلولی در تیمار توام سلول های du145با غلظت ?m 0005/0 داکسوروبیسین و mm 10 متفورمین به مدت 48 ساعت مشاهده شد. ترکیب توام ?m 0005/0 داکسوروبیسین و mm10 متفورمین بعد از 48 ساعت تیمار، موجب تغییر چشم گیری در درصد سلول ها در هر یک از فازهای چرخه سلولی نسبت به حالت منفرد داکسوروبیسین وکنترل نشده است. تیمار 48 ساعته سلول ها با این غلظت ها نسبت به کنترل باعث کاهش بیان ژن سیکلین d1 و سیکلین b شده ولی بیان ژن p21 تغییری نکرده است. همچنین اثر توام غلظت کم داکسوروبیسین (?m 0005/0) و غلظت های mm 5 و 10 متفورمین مشابه محدوده غلظتی داکسوروبیسین به تنهایی (?m 5/0-05/0) عمل نموده است. به عبارت دیگر به کارگیری متفورمین به همراه داکسوروبیسین توانسته است غلظت مصرفی داکسوروبیسین را 100 تا 1000 برابر کاهش دهد بنابراین پیشنهاد می شود متفورمین باعث افزایش سمیت سلولی داکسوروبیسین و کاهش دز مصرفی آن می گردد که انتظار می رود عوارض جانبی آن را نیز کاهش می دهد.