نام پژوهشگر: مهناز اکبری خراجی
مهناز اکبری خراجی محمد علی رستمیان
عنوان تحقیق حاضر تفسیر روایی سوره یوسف (آیات43 الی111) بر پایه روایات اهل بیت ? می باشد. باتوجه به اهمّیت نقش روایات تفسیری اهل بیت? در فهم دقیق قرآن هدف از نگارش این رساله فهم آیات مورد نظر با استفاده از آراء تفسیری ایشان و مقایسه مفاد ظاهری آیات با مفاد روایی و سپس فهم پیام ها و آموزه های مورد تأکید در آیات و روایات می باشد لذا آیات با توجه به موضوع، به چند دسته تقسیم شده و در دو دامنه معنایی قرآنی و روایی مورد بررسی قرار گرفته اند. ابتدا با کمک تعدادی از تفاسیر اجتهادی و کتب لغت، مفاد ظاهری آیات بررسی شده و سپس با بهره مندی از روایات اهل بیت? در برخی از تفاسیر مأثور، مفاد روایی آیات نیز مورد بررسی قرار گرفته است با توجه به مفاد روایی 202 روایت بررسی شده ذیل آیات مورد نظر و مقایسه با مفاد ظاهری آیات مشاهده شد در اکثر موارد با یکدیگر تطابق داشته و در بسیاری از موارد نیز معصوم? زوایای مختلفی از داستان را بیان نموده است که در آیات به آن اشاره نشده است. بطور کلی روایات وارده ذیل آیات مورد نظر سبب وضوح در مفهوم آیات و تبیین آن ها جهت فهم بهتر گردیده است. در مواردی نیز مباحث مطرح شده در روایت جای تأمّل و بررسی داشته است که باتوجه به قرائن نقلی و عقلی، تحلیل ها یا نقدهایی پیرامون آن ها ارائه شده است. بخش دیگری از این تحقیق به گونه شناسی روایات اختصاص یافته است در این بخش روایات به پنج گونه ی سوره شناخت، معناشناخت، تأویلی، تطبیقی وتفسیری تقسیم شده اند بیشترین تعداد از روایات با آمار 173 روایت مربوط به گونه ی تفسیری پس از آن تطبیقی با تعداد 18 روایت و سپس سایر گونه ها می باشد. بخش پایانی این رساله که به بیان پیام ها و آموزه های هدایتی مورد تأکید آیات و روایات اختصاص دارد به نتیجه تنوع بین آموزه ها دست یافته است و از آنجا که اهم مباحث مطرح شده در این سوره مسائل اخلاقی و تربیتی می باشد، لذا آموزه های اخلاقی و تربیتی بخش عمده ای از آموزه ها را به خود اختصاص داده اند و آموزه-های اعتقادی در دومین رتبه می باشند. کلید واژه: روایت تفسیری، تفسیر روایی، سوره یوسف، گونه ی روایی، آموزه ها