نام پژوهشگر: عبدالرضا احمدپور
عبدالرضا احمدپور بهمن فرهادی
یکی از چالش های موجود در بخش کشاورزی مناطق خشک ازجمله ایران افزایش دادن تولیدمحصول به ازاء واحد حجم آب مصرفی است. کم آبیاری یکی از استراتژی های افزایش کارآیی مصرف می باشد. موفقیت استراتژی کم آبیاری تا حدود زیادی بستگی به شناسایی عوامل تأثیرگذار در رشد و نمو و نحوه پاسخ گیاه هدف به این عوامل دارد. کاربرد توابع ریاضی و مدل های شبیه سازی رشد گیاهان کمک زیادی برای نیل به این هدف می کنند. در این مطالعه از مدل های aqua crop و wofost برای شبیه سازی رشد محصول ذرت تحت مدیریت های کم-آبیاری استفاده شده است. مدل aquacrop توسط سازمان خوار و بار کشاورزی ملل متحد، با هدف شبیه سازی واکنش محصولات زراعی به مقدار آب مصرفی توسعه داده شده است. برای اجرای این مدل بایستی فایل های هواشناسی، خاکشناسی، گیاهی، آبیاری و مدیریت تهیه شود. مدل شبیه سازی رشد گیاهی wofost مدلی است که می تواند رشد گیاهان زراعی را در حالات پتانسیل، کمبود آب و کمبود مواد غذایی شبیه سازی نماید. برای شبیه سازی رشد گیاه توسط این مدل در حالت کم آبیاری، پارامترهای گیاهی، داده های روزانه هواشناسی و خصوصیات فیزیکی خاک مورد نیاز می باشد. پارامترهای گیاهی مدل های مذکور باید برای گیاهان و شرایط آب و هوایی مختلف واسنجی گردد. یکی از اهداف مطالعه کنونی واسنجی و اعتبارسنجی پارامترهای گیاهی ذرت دانه ای رقم سینگل-کراس 704 در منطقه کرمانشاه برای مدل های aqua crop و wofost می باشد. به این منظور یک آزمایش مزرعه ای با چهار تیمار آبیاری (120، 100، 80 و 60 درصد نیاز آبی واقعی) در سه تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در اراضی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه اجرا گردید. داده های مشاهداتی و اندازه گیری شده مزرعه ای برای آنالیز طرح کم آبیاری، اعتبار سنجی و واسنجی مجدد فایل گیاهی واسنجی شده از قبل مدل wofost و همچنین واسنجی فایل گیاهی مدل aqua crop مورد استفاده قرار گرفت. سپس عملکرد گیاه ذرت دانه ای تحت مدیریت های مختلف آبیاری برای شرایط آب و هوایی کرمانشاه با استفاده از مدل های واسنجی شده فوق و بر اساس میانگین طولانی مدت (35 ساله) پارامترهای هواشناسی کرمانشاه برآورد شد. طبق نتایج به-دست آمده مدل aquacrop عملکرد نهایی دانه و بیومس کل را برای گیاه ذرت دانه ای رقم سینگل کراس 704 تحت شرایط آب و هوایی کرمانشاه برای حالت آبیاری کامل این محصول به ترتیب 9344 و 24594 کیلوگرم در هکتار پیش بینی نمود، که بیشتر از ارقام 9116 و 24024 کیلوگرم در هکتار، پیش بینی شده توسط مدل wofost بود.