تاریخ نشان می دهد حوزه خلیج فارس از قرون و اعصار کهن معمور و مرکز تمدن های بزرگی بوده است، بنابر پاره ای عقاید اولین تمدن و حتی اولین نشانه ی پیدایش انسان در حوالی این دریای بزرگ خصوصاً در بین النهرین و ایران باستان و حتی قبل از آن به وجود آمده است، این دریا بعلت داشتن ثروت بیکران و به سبب موقعیت فوق العاده ای استراتژیکی، ارتباطی و تجاری از دیر باز مورد توجه بوده است. آثار باستانی کشف شده در شهرهای کهن ایران مرکزی و سرزمین بین النهرین روشن می سازد که خلیج فارس در روابط تجاری، سیاسی میان شهرها و مراکز مهم تمدنی ایران با سرزمین بین النهرین و در سند نقش داشته است و خلیج فارس بعنوان حلقه ارتباطی میان این تمدنها عمل می کرده است و تسلط بر این منطقه استراتژیک ضامن کسب ثروت و قدرت بیشتر برای همه دولت ها و حکومت ها در طول تاریخ بوده است. در این رساله کوشش خواهد شد تاریخ تحولات اقتصادی و سیاسی خلیج فارس از هزاره چهارم قبل از میلاد تا روی آمدن هخامنشیان مورد بررسی قرار گیرد. کلیدواژها:خلیج فارس، ایران، بین النهرین، ایلامی ها، سومری ها، اکدی ها، کاسی ها، بابلی ها، آشوریها، دیلمون، مکن، ملوخ