در سال‏های اخیر ورود ذرات معلق به کشور به ‏خصوص در مناطق غرب و مرکزی یکی از مهم‏ترین مشکلات محیط زیست است که سبب ایجاد خساراتی در بخش‏های مختلف انسانی، صنعتی و کشاورزی شده‏ است. موتورهای درون سوز در بسیاری از بخش‏های صنایع و کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرند. کارایی موتور متناسب با میزان و کیفیت هوای ورودی است. فیلتر هوا نقش تعیین کننده‏ای در کارایی موتور دارد. در صورت عدم تصفیه هوا توسط فیلتر، ذرات معلق وارد چـرخه احتــراق شده که باعث استهـلاک سریع قطعات، افزایش هـزینه‏های نگهـداری‏ و تعمیر (نت) و افزایش مصرف سوخت می‏گردد. زمان مناسب تعویض فیلتر همیشه یکی از دغدغه‏های کاربران بخش های صنعت و کشاورزی است که هنوز به‏ طور مشخص و در شرایط خاص مورد توجه محققین قرار نگرفته است. فیلتر هوا از اجزای جدایی ناپذیر در موتورهای احتراق داخلی می‏باشد. عبور گرد و خاک از فیلتر سبب لطمه‏هایی به بلوک موتور و قطعات آن، همچون خوردگی بدنه پیستون‏ها، رینگ‏ها و ... می‏شود. تعویض به‏ موقع فیلتر علاوه بر جلوگیری از ورود گرد و خاک به موتور، سبب تامین شدن هوای مورد نیاز موتور جهت احتراق و افزایش توان موتور می‏گردد. بدین منظور در این راستا جهت یافتن زمان انسداد فیلتر و زمان تعویض آن پژوهشی در کارگاه موتور دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام به انجام رسید. در این پژوهش آلودگی هوا، در سه سطح s1=0.05mg/m3، s2=19.5mg/m3 و s3=27.5mg/m3 مورد توجه قرار گرفت. ذرات معلق توسط دستگاه غبارسنج بر حسب میلی‏گرم بر مترمکعب هوا اندازه‏گیری می‏شوند. با ثابت نگه‏داشتن شرایط محیطی، با استفاده از سیستم مرکز بسته، دبی و سرعت هوای عبوری از فیلتر در زمان‏های مشخص اندازه‏گیری شد. جرم ذرات گرد و خاک روی فیلتر نیز در طول آزمایش به‏صورت مداوم اندازه‏گیری شد. مشخص شد بین دبی هوای عبوری (f) و زمان (t) در سطح یک آلودگی (s1) رابطه خطی به شرح ذیل وجود دارد. f1 = -0.0027t + 2.3844 همچنین برای سایر سطوح آلودگی نیز روابط مشابهی بدست آمده است. بین جرم ذرات روی فیلتر (m) و زمان (t) نیز در همان سطح آلودگی رابطه خطی m1 = 0.2145t - 0.3258 بدست آمد که بسیار حائز اهمیت می باشد. لازم به ذکر است مصرف سوخت طبق نسبت استوکیومتری با افزایش دبی هوا، افزایش می‏یابد. افزایش آلودگی و انسداد فیلتر با کاهش توان، باعث افزایش میزان مصرف سوخت ویژه موتور می‏شود. واژه‏های کلیدی : آلودگی فیلتر، ریزگردها، فیلتر هوا ، گرد و خاک، مصرف سوخت موتور