نام پژوهشگر: زهرا نخبه فلاح
زهرا نخبه فلاح داریوش فروغی
محافظه کاری یکی از مهمترین میثاق های محدود کننده حسابداری به شمار می رود که بر اعمال احتیاط در شناسایی و اندازه گیری درآمد ها و دارایی ها دلالت دارد. محافظه کاری حسابداری را به دو نوع محافظه کاری شرطی و محافظه کاری غیر شرطی تفکیک نموده اند. محافظه کاری شرطی در شناسایی سریع تر زیان ها نسبت به شناسایی سود ها نمود یافته و محافظه کاری غیرشرطی منعکس کننده تمایل به ارائه کمتر از واقع ارزش دفتری خالص دارایی ها نسبت به ارزش بازار آنها است. محافظه کاری تحت تاثیر یک سری عوامل قرار می گیرد. دیدگاه های جدید، اطمینان بیش از حد مدیریتی را بر محافظه کاری موثر می داند. اطمینان بیش از حد، یکی از مهم ترین مفاهیم مالی رفتاری مدرن است. مدیران با اطمینان بیش از حد، به طور سیستماتیک بازده آتی ناشی از پروژه های سرمایه گذاری را بیش از حد تخمین زده، یا می توان گفت که احتمال و اثر رویدادهای مطلوب بر جریان های نقدی شرکت را بیش از حد، و احتمال و اثر رویدادهای نامطلوب بر جریان های نقدی شرکت را کمتر از حد تخمین می زنند. تخمین بیش از حد بازده و جریان های نقدی آتی دارایی ها و پروژه های موجود، سبب سرعت بخشیدن به شناسایی درآمد ها و تاخیر در شناسایی زیان ها و همچنین ارزیابی بیش از حد دارایی های شرکت و ارزیابی کمتر از حد بدهی های شرکت می شود که در نتیجه منجر به کاهش محافظه کاری شرطی و غیر شرطی می گردد. انتظار می رود سازوکارهای حاکمیت شرکتی، با هدف حداکثرسازی منافع سهامداران سبب تضعیف تاثیر منفی اطمینان بیش از حد مدیریتی بر محافظه کاری شرطی و غیر شرطی گردد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر اطمینان بیش از حد مدیریتی، بر محافظه کاری شرطی و غیر شرطی و تاثیر سازوکارهای حاکمیت شرکتی بر این اثرگذاری ها می باشد. برای دستیابی به هدف مذکور، چهار فرضیه تدوین و نمونه ای به روش حذف سیستماتیک از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1380تا 1389 انتخاب گردید. برای اندازه گیری محافظه کاری شرطی از مدل خان و واتس (2009) و برای اندازه گیری محافظه کاری غیرشرطی از دو معیار گیولی و هاین (2000) استفاده شد. همچنین برای آزمون فرضیه های پژوهش از روش حداقل مربعات وزنی و شیوه داده های ترکیبی استفاده گردید. نتایج حاصل از برآورد مدل های پژوهش حاکی از آن است که اثر اطمینان بیش از حد مدیریتی بر محافظه کاری شرطی و غیرشرطی منفی و معنی دار است، به عبارتی وجود ویژگی اطمینان بیش از حد مدیریتی در مدیران ارشد سبب کاهش محافظه کاری گزارشگری مالی می شود. نتایج همچنین نشان می دهد که سازوکارهای حاکمیت شرکتی، بر شدت اثر اطمینان بیش از حد مدیریتی بر محافظه کاری شرطی و غیرشرطی از لحاظ آماری تاثیر معناداری ندارد.