نام پژوهشگر: زینب گراوند
زینب گراوند فرزاد اسکندری
در منطقه ی اولادقباد از توابع شهرستان کوهدشت واقع در زاگرس میانی، 35 درصد از ساکنان منطقه در کنار فعالیت های کشاورزی و دامداری، بخشی از درآمد سالانه ی خود را از طریق تولید زغال چوب تامین می کنند. قطع درختان برای تهیه هیزم و تولید زغال باعث تخریب شدید جنگل های این منطقه شده است. به همین منظور علل زغالگیری و جایگاه آن در نظام معیشتی خانوارهای زغالگیر دراین منطقه مورد بررسی قرار گرفت. تحقیق حاضر از نوع پیمایشی توصیفی است که در دو بخش انجام گرفت؛ بخش اول الگوی زمانی- مکانی برداشت چوب و کارایی کوره های زغالگیری در منطقه را مطالعه کرد و در بخش دوم جایگاه زغالگیری در نظام معیشتی خانوارهای منطقه مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل 398 خانوار زغالگیر و غیرزغالگیر 5 روستای منطقه ی اولادقباد است. حجم نمونه ی مورد بررسی بر اساس فرمول کوکران 65 خانوار زغالگیر و 65 خانوار غیرزغالگیر برآورد و برای گردآوری تمام اطلاعات اقتصادی- اجتماعی خانوارهای مورد بررسی از پرسشنامه استفاده شد. تجزیه و تحلیل آماری داده های گردآوری شده در محیط نرم افزار اس پی اس اس انجام شد. نتایج بخش اول نشان داد که مردم در این منطقه هیچ الگوی خاصی برای برداشت چوب ندارند و کارایی کوره های سنتی این منطقه نسبت به کوره های سنتی سایر مناطق بالاتر است اما نسبت به کوره های مدرن کارایی پایین تری دارند. نتایج بخش دوم نشان می دهد اختلاف سود کل دو گروه زغالگیر و غیر زغالگیر در سطح احتمال 5 درصد از نظر آماری معنی دار می باشد. سود کل گروه زغالگیر نسبت به گروه غیرزغالگیر پایین تر برآورد شد که این اختلاف، سبب گرایش گروه زغالگیر به زغالگیری برای جبران این اختلاف سود شده است. با توجه به تخریب شدید و تغییر در پوشش جنگل های منطقه، برنامه ریزی برای مدیریت بهینه در این منطقه از اهمیت ویژه ای برخورددار می باشد. به علاوه، مدیریت اعمال شده باید با شرایط منطقه مطابقت داشته باشد؛ در غیر این صورت فعالیت زغالگیری توسط مردمان این منطقه سبب نابودی جنگل های این منطقه خواهد شد.