نام پژوهشگر: پیمان یزدان بخش
پیمان یزدان بخش محمدرضا همزه ای
صنایع دستی یکی از قدیمی ترین و پرپیشینه ترین فعالیت های بشری است که به موجب برخی از اسناد و مدارک تاریخی، سابقه پیدایش آن به عصر حجر می رسد. ویژگی های ارزنده صنایع دستی همچون ملی بودن، غیر وابسته، ارزش افزوده بالا، قابلیت گسترش در مناطق شهری و روستایی، اشتغال زایی و همچنین نقش و اهمیت صنایع دستی به عنوان هنری مقدس، صنعتی، مستقل، بومی و اصیل با جنبه های قوی کاربردی از جهات هنری، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی بر همگان آشکار است. بنابراین شناسایی و آگاهی یافتن از موانع و مشکلات پیش روی صنایع دستی به منظور رفع آنها، کاهش اثرات منفی و از بین بردن این موانع به منظور رسیدن به افق های توسعه پایدار و افزایش درآمد و اشتغال ضروری می باشد. موانع و مشکلات متعددی فراروی صنایع دستی کشورمان می باشد که این موانع در منطقه پاوه و اورامانات واقع در استان کرمانشاه به دلیل دوری از مرکز، محرومیت، جنگ هشت ساله، مرزی بودن و ویژگی های جغرافیایی خاص، بیشتر خود نمایی می کند. منطقه مورد مطالعه از دیرباز مرکز صنایع دستی بوده و تعداد زیادی از اهالی منطقه به طور سنتی از راه صنایع دستی امرار معاش نموده اند. وجود سابقه کهن صنایع دستی و اساتید ماهر، دوری منطقه، کوهستانی بودن و صعب العبور بودن راه ها هم نتوانست جلو تغییرات سریع و دیوانه وار قرن اخیر را بگیرد و همراه با ظهور صنعت و گسترش آن، در این منطقه نیز تغییرات سریعی از نظر صنایع دستی رخ داد. بعضی از صنایع دستی قدیمی به کلی از بین رفته و تعدادی نیز تغییر اساسی پیدا کردند و این تغییرات هنوز هم در حال وقوعند و می رود که بیشتر از نصفی از صنایع دستی منطقه را با فراموشی کامل روبرو کند. هدف این تحقیق بررسی موانع و مشکلات صنایع دستی منطقه پاوه و اورامانات می باشد. پژوهش در قالب کیفی به اجرا درآمده و از تکنیک های خاص تحقیق کیفی نظیر گروه های متمرکز، مصاحبه عمیق و بعضی تکنیک های ارزیابی مشارکتی روستایی جهت جمع آوری داده ها استفاده شده و پس از جمع آوری و دسته بندی و کدگذاری، با روش مناسب تجزیه و تحلیل شده اند. نتایج بدست آمده نشان می دهد مهمترین صنایع دستی فعال در حال حاضر گیوه بافی، گیوه کشی و بافت لباس مردانه «چوخه و رانک» از استقبال خوبی برخوردار و ظرفیت های فراوانی برای صادرات دارند. بیشتر صنایع بافتنی مثل جاجیم، گلیم، موج، قالی، نمدبافی و ... در حال رکود و فراموشی هستند. موانع و مشکلات به تفکیک صنایع دستی (گیوه، لباس مردانه، محصولات تهیه شده از شاخه یکساله درختچه ارغوان و ...) آمده اند و مشکلات هر رشته جداگانه بیان شده اما مهمترین موانع صنایع دستی به طور کلی، نبود بازار برای محصولات صنایع دستی، کمبود سرمایه، سخت بودن و غیر قابل صرفه بودن کار، ضعف مدیریتی، کمبود مواد اولیه، عدم حمایت دولت (بیمه، وام و ...)، نبود تعاونی و یا ضعف تعاونی های مرتبط موجود و ... می باشد.