نام پژوهشگر: محمد امین هنردوست
محمد امین هنردوست منصور صالحی
مولتیپل اسکلروزیس بیماری مزمن التهابی و تخریب کننده ی میلین است که دستگاه عصبی مرکزی را درگیر می کند. سلول های cd4+ t گروهی از سلول های دستگاه ایمنی اکتسابی به حساب می آیند که با مشارکت سایر سلول های دستگاه ایمنی، نقش مرکزی در بروز پاسخ های ایمنی علیه عوامل بیگانه دارند. زیررده های سلولی cd4+ t نقش مهمی در بیماری زایی نه تنها بیماری مولتیپل اسکلروزیس بلکه اکثر بیماری های خود ایمن دارند. یکی از زیررده های سلول های cd4+ t، زیررده سلولی th17 می باشد که نقش پاتوژنیک آن در اکثر بیماری های خود ایمن از قبیل مولتیپل اسکلروزیس، روماتوئید آرتریتیس، پسوریازیس، لوپوس، التهاب روده ای، دیابت خود ایمن و آسم مشاهده و گزارش شده است. مطالعات نشان می دهد در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس جمعیت زیررده سلولی th17 و در نتیجه سطح بیان ژن il17 در سلول های تک هسته ای خون محیطی، در فاز عود نسبت به فاز بهبودی، افزایش می یابد. mirnas، گروه جدیدی از rna های غیر کد کننده و تک رشته ای به طول تقریباً 20 الی 25 نوکلئوتید هستند که نقش محوری در تنظیم فرآیند های سلولی و نموی دارند. تا کنون مطالعات متعدد پروفایلینگ بیان mirnas در خون، سلول های تک هسته ای خون محیطی، لنفوسیت ها و یا بافت های درگیر دراکثر بیماری های خود ایمن از قبیل مولتیپل اسکلروزیس، روماتوئید آرتریتیس، بیماری التهاب روده ای و دیابت خود ایمن صورت گرفته است. در این طرح تحقیقاتی ابتدا با انجام مطالعات بیوانفورماتیک پیش بینی میانکنش mirna-mrna بین mirnas ی تغییر بیان نشان داده در بیماری های خود ایمن و تنظیم کننده های مثبت و منفی تمایز زیررده سلولی th17، mir-26a به عنوان mirna ای که احتمالاً با مهار ترجمه تنظیم کننده های منفی تمایز زیررده سلولی th17 از قبیل pten و tsc1، می تواند نقش القاکننده در تمایز این زیررده داشته باشد، کاندید گردید. پیش از این افزایش بیان mir-26a در سلول های تک هسته ای خون محیطی بیماران مبتلا به روماتوئید آرتریتیس و نیز سرم و نمونه های بافتی افراد مبتلا به بیماری دیابت خود ایمن و التهاب روده ای، گزارش شده بود. در این مطالعه برای اولین بار سطح بیان نسبی mir-26a در سلول های تک هسته ای خون محیطی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس عودکننده-بهبود پذیر در مقایسه با افراد سالم با روش real-time pcr مورد ارزیابی قرار گرفت. از آنجایی که که مشخص شده است جمعیت سلول های th17 در فاز عود نسبت به فاز بهبود افزایش می یابد، انتظار می رود در صورتی که mir-26a در تمایز این زیرده سلولی نقش القا کننده داشته باشد همین الگوی بیان را نشان دهد. نتایج نشان داد بیان نسبی mir-26a در فاز عود بیماری مولتیپل اسکلروزیس نسبت به با فاز بهبود و نیز در مقایسه با افراد سالم، به طور معنی داری افزایش می یابد. این نتایج تایید کننده ی نقش القا کننده ی mir-26a در روند تمایز زیررده سلولی th17 می باشد.