دراین پایان نامه که به شرح کتاب «علل النحو»اختصاص دارد،ابتدا به پیدایش مکاتب نحوی پرداخته شده است وپس از آن زندگی فردی و اجتماعی ابن وراق،جایگاه او در نحو وهمین طور آثارش به ویژه کتاب «علل النحو» او مورد بررسی قرار گرفته است.همچنین به دلیل عنوان وموضوع کتاب که بر مدار استدلال بنا شده است،تاریخچه ای از تعلیل در نحو،تعریف علت،انواع علت ودیدگاه علماء نسبت به تعلیل ارائه شده است. در فصل سوم پایان نامه که بخش عمده واصلی پژوهش است مباحث کتاب از«باب نداء» تا «باب ضمیر»ترجمه وشرح شده است.آنچه در این پایان نامه مورد بررسی قرار گرفته است، دقت در منابع گذشته واستفاده از کتب مرجع در عمق بخشیدن به یادگیری زبان عربی وفهم فلسفه های دستور زبان است. نگارنده در صدد است با ترجمه وشرح نمونه هایی از این تعلیل های نحوی توجه خواننده را به این موضوع جلب نماید که درک زبان را می توان با فلسف? آن در آمیخت تا یادگیری زبان عمیق شود اما این امر تا بدان جا مفید است که توجه خواننده صرفا مشغول تعلیل های نحوی نشود وبه واسط? آن به عمق مطلب راه یابد.