: بازارها مهم ترین محور و شاهراه ارتباطی در شهرهای قدیم بود و بیشترین آمدوشد شهروندان در آن صورت می گرفت.بازار به عنوان جزئی از شهر یکی از ارکان اصلی شهر می باشدو همیشه قلب تپنده ای برای مردم شهر بوده و مورد استفاده بوده است. ضرورت این پژوهش، مشخص کردن اهمیت این مراکز و نقش آن ها در توسعه اقتصادی است.در خصوص هدف، دو رکن اصلی بازار همدان(ساختار و عملکرد) مدنظر است. در نگاهی به بازار سنتی دو مفهوم در نظر گرفته می شود یکی خود اثر بازار است که مجموعه تاریخی- معماری و هنری است که با تاکید به ارزش های تاریخی بافت باید حفظ شود؛ و دیگری نوسازی –بازسازی، احیاء و بهسازی سراهای با ارزش و مهم که نیازهای ساکنین را در قالب یک بازار سنتی برطرف کند.روش پژوهش حاضر، توصیفی–تحلیلی، تاریخیاست. از نتایج آن می توان در مطالعات کاربردی استفاده نمود. برایجمع آوریداده ها از روش مطالعات کتابخانه ای، برداشت های میدانی، مراجعه به سازمان ها، استفاده شد. در این پژوهش برایتهیه نقشه و کاربری مغازه ها، از نرم افزارarcgis وبرای تعداد و درصد کاربری ها از نرم افزارexcelاستفاده گردید.همچنین مدل راهبردی swotبرای نقاط قوت و صعف و ساماندهی بازار استفاده شد.یافته های حاکی از آن است، که تعداد واحدهایتجاری محدوده پژوهشی بازار 1617 واحد است. کارکرد اصلی بازار تجاری است. بیشترین و اصلی ترین کاربری در بازار مربوط به گروه پوشاک می باشد، که چهل ویک درصد کاربری بازار را به خود اختصاص داده است. بیشترین شیوه مالکیت در بازار، از نوع ملکی با تعداد 741 واحد تجاری می باشد. بررسی نشان می دهد، که 807 واحد تجاری بازار حدود 50./. فرسوده و تخریب شده اند. این فرسودگی در کل بناهای بازار به وضوح دیده می شود. نتایج نشان داد که نقاط ضعف بازار بیشتر از نقاط قوت آن است. پتانسیل و فرصت های که در بازار وجوددارد میتواند در جهت نقاط قوت و مثبت در ساماندهی بازار بکار برد.