چکیده پایان نامه : تحولات کشورهای شمال آفریقا باپیشگامی دوکشورتونس ومصرمنجر به دومینوی جنبشهای آزادی بخش انقلابهای نوین عربی درمنطقه خاورمیانه گردید.این دوکشورباسابقه تاریخی وسیاسی ویژه خودازپیشگامان تحول درمیان کشورهای عربی دردوران معاصربوده وهستند.این پژوهش بااین سوال آغازمی گردد که آیاتحولات شکل گرفته درشمال آفریقا ناشی ازبستر هاوزمینه های درونی شامل فقراقتصادی،استبدادسیاسی وغیره...است یابرگرفته ازطرح خاورمیانه بزرگ ودموکراسی ها ی هدایت شده بیرونی توسط کشورهای موثربین المللی؟یاترکیبی ازدوعامل فوق؟ فرضیه تحقیق:به نظر می رسد ترکیبی ازدوعامل داخل‍ی (فقراقتصادی،استبدادسیاسی وغیره...)وبیرونی(طرح خاورمیانه بزرگ و دموکراسی های هدایت شده بیرونی توسط کشورهای موثربین الملل) دلیل شکل گیری تحولات شمال آفریقا می باشد.آنچه که بعنوان نتیجه این پژوهش بر آن تاکید می شود فهم این نکته است که ویژگی برجسته تحولی که در تونس ومصراتفاق افتاداین بود که هرسه ضلع مثلث بازیگران موثر درصحنه سیاست این کشورهایعنی "پوزیسیون"(مجموعه ساختارهای قدرت حاکمه) ،"اپوزیسیون" (مجموعه گروه ها و احزاب معارضه ازجمله جریان های اسلامی) و بالاخره "بازیگران موثرخارجی"دربرابریک تحول مهم وناگهانی یعنی ظهوروبروزحرکت عمومی مردمی قرارگرفتند.