نام پژوهشگر: مونا گل شیخی
مونا گل شیخی محمد باقر منتظر تربتی
صفات تولید شیر، صفات اقتصادی مهم در صنعت گاو شیری هستند که به عنوان صفات کمی که تحت تأثیر محیط و ژن های زیادی قرار دارند، در نظر گرفته می شود. ژنتیک مولکولی می تواند با روش-های سنتی انتخاب مصنوعی روی فنوتیپ، با بکارگیری انتخاب به کمک نشانگر (mas)، به منظور توسعه سیستم های کارآمدتر انتخاب، توأم شود. ژن های خاصی به عنوان کاندیداهای بالقوه در ارتباط با صفات عملکردی شیر ارائه شده اند، در میان آن ها به نظر می رسد که ژن گیرنده پرولاکتین (prlr) به دلیل نقش حیاتی آن در انتقال سیگنال از هورمون های لاکتوژنیک به پروموتورهای ژن پروتئین شیر، امیدوار کننده باشد. محصول ژن cd18 برای انتقال لکوسایت ها به محل عفونت ضروری است، که آن می تواند کاندیدای نوید بخشی برای کنترل میزان سلول های بدنی در شیر باشد. هدف از این مطالعه بررسی چندشکلی ژنتیکی ژن های گیرنده پرولاکتین و cd18 و ارتباط آن ها با صفات تولید شیر و نمره سلول های بدنی در گاوهای شیری استان خراسان رضوی بود. نمونه های خونی از 150 رأس گاو شیری هلشتاین متعلق به 6 گله جمع آوری شدند و dna به روش بهینه یافته نمکی- کلروفورم استخراج شد. قطعه های مورد نظر 357 جفت بازی از اگزون هفت ژن گیرنده پرولاکتین و 638 جفت بازی دربرگیرنده اگزون پنج ژنcd18 بوسیله واکنش زنجیره ای پلی مراز(pcr) تکثیرشدند. قطعه ژن گیرنده پرولاکتین بوسیله چند شکلی فضایی تک رشته ای به منظور بدست آوردن الگوهایdna تک رشته جدا شده بوسیله الکتروفورز ژل پلی آکریل آمید تجزیه و تحلیل و با استفاده از رنگ آمیزی نیترات نقره مشاهده شدند. pcr-rflpبه منظور تعیین جهش نقطه ای در ژن cd18 با استفاده از هضم محصولات تکثیری با آنزیم برشی اندونوکلئاز taqiانجام شد. محصولات هضم در الکتروفورز ژل آگارز یک درصد و تحت رنگ آمیزی اتیدیوم برماید قرار گرفتند. برای ژن گیرنده پرولاکتین سه ژنوتیپ با فراوانی های 368 /0(aa) ، 356/0(ac) و276/0(ab) مشخص شد. فراوانی آللی برای a، b و c بترتیب برابر با 686/0، 136/0و 178/0 بود. برای ژن cd18 دو ژنوتیپ aa و ab بترتیب با فراوانی 694/0 و 306/0 پیدا شد. فراوانی آللی بترتیب برای a و b 847/0 و 153/0بود. ارتباط چندشکلی و صفات مطالعه شده بوسیله رویه ی مختلط نرم افزار sas 9.1 ارزیابی شد. نتایج نشان داد که چند شکلی ژن گیرنده پرولاکتین با تولید شیر بطور معناداری مرتبط است p<0/0266)) و چند شکلی ژن -cd18 بطور معناداری با نمره سلول های بدنی ارتباط دارد (p<0/0251). در مورد صفات تولید شیر و نمره سلول های بدنی بترتیب ژنوتیپ های ac و aa دارای بهترین عملکرد بودند.