نام پژوهشگر: بهاره ضیغمی
بهاره ضیغمی شهرام بهرامی
هدف این پژوهش ارزیابی میزان سیلاب حداکثر و رسوب معلق در حوضههای آبخیز رودخانه اترک با استفاده از تکنیکهای ژئومورفولوژی میباشد. عدم وجود و یا کمبود بسیار زیاد اطلاعات و آمار هیدرومتری در حوضههای آبخیز کشور، کاربرد روشهای تجربی مناسب را برای برآورد حداکثر سیلاب و شدت فرسایش و رسوبزایی الزامی مینماید. در این تحقیق حداکثر سیلاب بر اساس اندازهگیریهای قطر ذرات بستر رودخانه بدست آمد و میزان رسوب معلق با استفاده از مورفومتری شبکه زهکشی و شاخصهای مرتبط با آن از جمله: تراکم زهکشی (dd) و شاخص ناهنجاری سلسله مراتبی (?a) صورت گرفت. در این راستا اطلاعات توپوگرافی، فیزیوگرافی و زمینشناسی از طریق نقشههای توپوگرافی 1:50000 و زمینشناسی 1:100000 استخراج، و تجزیه و تحلیل آنها توسط سامانه اطلاعات جغرافیایی (arcgis) صورت گرفت. در این تحقیق به منظور برآورد سیلاب حداکثر در حوضه، ابتدا سرعت آب با استفاده از روش کاستا و جارت اندازهگیری شد و سپس بر اساس آن میزان دبی به دست آمد و شاخصهای مورفومتری شبکه زهکشی در نهایت منجر به محاسبه نرخ فرسایش (tu, t/km2 /year) در حوضه شد. بررسی این تحقیق نشان میدهد که در حوضهای که میزان قطر رسوبات بستر بالا باشد دبی حداکثر بالا، و تراکم زهکشی و میزان بالای شاخص ناهنجاری سلسله مراتبی منجر به نرخ فرسایش بالا میشود. بنابراین با توجه به اختلاف در میزان سیلاب حداکثر، میزان نرخ فرسایش در حوضهای بالاست که میزان سیلاب حداکثر آن بالا باشد به طوریکه قدرت جریان رود قادر است میزان رسوب بالایی را جابجا کند. با توجه به اینکه جهت مقایسه شاخصها، از دو حوضه با خصوصیات و عملکرد متفاوت استفاده شده است، بررسیها، کارایی مدلهای ژئومورفیک جهت برآورد سیلاب و رسوب منتقلشده به خروجی حوضه را نشان میدهد.