نام پژوهشگر: مهدی نیا سید رضا

مطالعه تحلیلی تصاویر گاو و مفاهیم آن در نگاره های سقاتالارهای مازندران مرکزی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1392
  مهدی نیا سید رضا   محسن مراثی

در این پژوهش تصاویر گاو و مفاهیم آن در سقاتالارهای مازندران مرکزی مورد واکاوی قرار گرفته است. گاو از دیرباز در زندگی شبانی و کشاورزی انسان ها نقش اساسی داشته، به همین خاطر نقش گاو در انواع هنرها، به خصوص هنرهای تجسمی قابل رویت است. هدف این پژوهش پی بردن به ویژگی های بصری تصویر گاو در سقاتالارهای مازندران مرکزی و شناخت باورها و مفاهیم اسطوره ای مردم منطقه مازندران از طریق پی بردن به سهمی که گاو در زندگی مردم این خطه داشته، بوده است. در این راستا سوال های این پژوهش اینگونه است که ویژگی های تجسمی تصویر گاو در تزیینات و نقاشی های دیواری اماکن مذهبی منطقه مازندران مرکزی چیست و تصاویر گاو به نمایش درآمده در اماکن مذهبی منطقه مازندران مرکزی شامل کدام مفاهیم و جنبه های محتوایی است؟ از این رو داده های این پژوهش با روش کتابخانه ای ـ میدانی به دست آمده و با روش توصیفی تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است. تصاویر به دست آمده از سقاتالارهای مورد پژوهش بر اساس موضوع به 9 بخش تقسیم گردیده است. نتایج پژوهش نشان داد که از دیرباز مردم مازندران به دلیل آب و هوای مناسب به شغل کشاورزی و دامپروری پرداخته اند. آنها با اعتقاد به اینکه نیروی مافوق طبیعی موجود در گاو، سبب گردیده تا بهتر بتوانند بر محیط خود مسلط گردند، جهان بینی خود را گسترش داده، از این رو این حیوان را مورد عطوفت خویش قرار داده اند. این تفکرات که سینه به سینه نقل شده، توسط نقاشان بر روی سقف سقاتالارهای این منطقه تثبیت شده است. بررسی ابعاد محتوایی تصاویر گاو در سقاتالارهای منطقه مازندران مرکزی نشان می دهد که این تصاویر به صورت آیینی، اسطوره ای و در پاره ای از موارد به صورت تزیینی به کار رفته است. همچنین بررسی ابعاد تجسمی تصاویر نشان می دهد که طراحی این نقاشی ها به صورت خام دستانه و رنگ آمیزی آنها با رنگ هایی سرزنده و شاد انجام گرفته است.