بررسی درون شیشه ای تحمل به شوری و خشکی در ارقام زینتی و خوراکی انار در این پژوهش از رقم های زینتی (’مینیاتور‘) و میوه ای (’ملس ساوه‘) انار به منظور انگیزش گوناگونی درون بدنی و انگیزش تحمل به شوری و خشکی با بکارگیری ریزنمونه های برگ برای تولید پینه، استفاده شد. در رقم ’مینیاتور‘ بیشترین درصد انگیزش پینه در محیط کشت ms همراه با یک میلی گرم در لیتر ba و 2/0 تا 4/0 میلی گرم در لیتر naa به دست آمد. این پینه ها در محیط دارای 5 میلی گرم در لیتر baو 2/0 میلی گرم در لیترnaa بهترین شاخه زایی را داشتند (7 شاخه در هر ریزنمونه) و 100% شاخه ها در محیط wpm همراه با پیش تیمار iba به غلظت 2/0 میلی گرم در لیتر ریشه دار شدند. در رقم ’ملس ساوه‘ بیشترین درصد انگیزش پینه در محیط کشت ms همراه با 3/0 تا 5/0 میلی گرم در لیتر ba و 4/0 تا 5/0 میلی گرم در لیتر naa حاصل شد. بیشترین انگیزش شاخه در پینه در محیط دارای 5/0 میلی گرم در لیتر baو 3/0 میلی گرم در لیتر ga به دست آمد (3 شاخه در هر ریزنمونه) و شاخه ها بهترین ریشه زایی را در محیط wpm همراه با 3/0 میلی گرم در لیتر iba و 5/0 میلی گرم در لیتر naa داشتند. گیاهان ریشه دار شده هر دو رقم با موفقیت به آمیخته خاکی شامل 50% ورمی کولایت، 25% پرلایت و 25% خاکبرگ انتقال یافته و با شرایط گلخانه سازگار شدند. برای انگیزش تحمل به شوری و خشکی، پینه های رقم های ’مینیاتور‘ و ’ملس ساوه‘ در غلظت های مختلف کلرید سدیم (0 تا 6 گرم در لیتر) و peg (0 تا 8%) قرار داده شدند. پس از 3 زیر کشت پی در پی، پینه های متحمل گزینش گردیدند. این پینه ها در شرایط تنش شوری و خشکی دارای رشد بهتر و مقدار بالاتری از پرولین و آنتی اکسیدان ها (پراکسیداز، کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز) در مقایسه با پینه های غیر متحمل بودند. در آزمایشی جداگانه شاخه ها و گیاهان متحمل در تنش شوری و خشکی قرار گرفتند که نتایج حاصله نشان داد که در رقم ’مینیاتور‘ گیاهان تا 5 گرم در لیتر کلرید سدیم و در رقم ’ملس ساوه‘ تا 6 گرم در لیتر کلرید سدیم را تحمل می کنند. در این شرایط، گیاهان متحمل از نظر رشد، مقدار پرولین و آنتی اکسیدان ها (پراکسیداز، و سوپر اکسید دیسموتاز) در مقایسه با گیاهان غیر متحمل تفاوت معنی داری داشتند. در شرایط تنش خشکی نیز گیاهان متحمل وغیر متحمل ارزیابی شدند. نتایج نشان دادکه گیاهان متحمل تا 30% ظرفیت مزرعه را به خوبی تحمل کرده و از نظر رشد، میزان پرولین و فعالیت آنتی اکسیدان ها (پراکسیداز، کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز) در مقایسه با گیاهان غیر متحمل برتر بودند