در این پژوهش، آرای مذاهب را در قسمتی از کتاب نکاح بر اساس کتاب الخلاف شیخ طوسی تحلیل و بررسی می کنیم. مسائلی که در این پژوهش مطرح می شوند، عبارتند از: ازدواج کردن با زنان پیامبر اکرم (ص)، حکم ازدواج کردن، حکم نگاه کردن به همسر، ولایت، وصایت و شهود در ازدواج. هدف از این پژوهش کشف منابع استفاده شده توسط شیخ طوسی در نقل اقوال مذاهب، بررسی دلایل مورد استناد، تحلیل اقوال و دلایل مطرح شده در مذاهب است. روش پژوهش ترجمه، توصیف، تحلیل، مقایسه و گاهی نقد است و گردآوری مطالب به صورت کتابخانه ای است. از تمام بحث های ذکرشده در این نوشتار به این نتیجه می رسیم که اکثر اقوال نقل شده توسط شیخ طوسی در منابع متقدم دارای سابقه بوده و قابل شناسایی هستند و ادله ای همچون اجماع در بیان شیخ طوسی از مفهوم اجماع اصطلاحی خارج شده و به عنوان دلیلی بر اثبات حقانیت شیعه در برابر مذاهب دیگر استفاده می شود و اکثر اجماعات مطرح شده در الخلاف، در واقع قول مشهور هستند.