نام پژوهشگر: منیژه جعفری
منیژه جعفری سهیلا ابراهیمی
ترکیبات نفتی از خطرناکترین آلاینده های خاک و آب در جهان هستند. در حال حاضر حدود 3000 حادثه نشر و پخش آلودگی مربوط به آلاینده های نفتی و سوخت در هر سال وجود دارد. علاوه بر آن نشت خطوط انتقال ترکیبات و فرآورده های نفتی از منابع اصلی آلودگی نفتی است. بدینسان آلاینده های هیدروکربنی، بدلیل انحلال، فراریت و قابلیت زیست تخریبی نیازمند توجه و بررسی ویژه هستند. در این راستا، هدف این پژوهش بررسی و بهینه سازی شرایط میکروارگانیسم های بومی موجود خاک با استفاده از کود شیمیایی npk و کمپوست زباله شهری با هدف پاکسازی خاک آلوده به نفت کوره (با غلظت اولیه 130 گرم در کیلوگرم واقع در شرق شاهرود)، سودمندی ماده اصلاحی و نسبت بهینه اختلاط آن با خاک آلوده انجام شد. بدین منظور سطوح متفاوت کمپوست به همراه دو نسبت کود شیمیایی npkبا خاک آلوده مخلوط و پس از زمان تعادلی اولیه، میزان کاهش کل آلاینده هیدروکربنی خاک تحت شرایط رطوبتی و هوادهی مناسب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد کمپوست زباله شهری، کود شیمیایی npk و مخلوط آنها به عنوان ماده اصلاحی، اثری معنی دار بر تحریک فرایندهای بیولوژیکی و میزان پالایش زیستی نفت خام در خاک های آلوده به این ماده داشتند. اعمال مواد اصلاحی برای همه موارد بکار رفته نشانگر تاثیر موثر باکتری های تجزیه کننده آلاینده هیدروکربنی، بخصوص در اولین هفته پس از تعادل تیمارها بدلیل تجزیه سریعتر ترکیبات زنجیر کوتاه و ساده مانند آلکانها بوده است. در این پژوهش، همبستگی موثر بین میزان تجزیه tph و co2 تولیدی حاصل از فعالیت میکروبی مشاهده شد که نشانگر ارتباط تجزیه نفت کوره بوسیله میکروارگانیسم های تجزیه کننده نفت بود. استفاده از کمپوست زباله شهری به تنهایی تا کاهش 57%، کود شیمیایی npk به تنهایی تا کاهش 49.23% و اعمال همزمان کود و کمپوست تا کاهش 62% آلاینده نفتی از نتایج این پژوهش بود. اعمال تیمار همزمان کمپوست زباله شهری 15% و کود شیمیایی npk با نسبت 10:2:1 در بازه زمانی 6 هفته موثرترین تیمار و روشی بهینه برای اصلاح خاک های آلوده به نفت کوره منطقه با میزان تجزیه 62 درصد بود. کلمات کلیدی: خاک آلوده، نفت کوره، کمپوست، تجزیه زیستی، npk