برنامه ریزان و سیاستگذاران توسعه از فعالیت های گردشگری به عنوان رکن اصلی توسعه در کشورهای مختلف یاد می کنند. با توجه به وضعیت فعلی گردشگری کشور و اثر بخش نبودن برنامه های توسعه گردشگری، باز تعریف برنامه های توسعه گردشگری کشور ضروری می نماید. در این امتداد، نیاز مبرمی به برنامه ریزی توسعه گردشگری در کشور و در این پژوهش، شهرستان ماکو، احساس می شود؛ ضرورتی که به نظر می رسد در وضعیت فعلی مشکل گشا بوده و در سالهای پیش روی نیز باید بیشتر مد نظر قرار بگیرد. از این رو، در اختیار قرار دادن یک الگوی مناسب برای برنامه ریزی توسعه گردشگری شهرستان ماکو و در اختیار قرار نهادن آن برای متولیان و برنامه ریزان صنعت گردشگری کشور ضرورتی انکار ناپذیر است. هدف از انجام این پژوهش، دستیابی الگوی مناسبی برای برنامه ریزی توسعه گردشگری در شهرستان ماکو بوده وبه صورت کاربردی (توسعه ای) انجام گرفت. برای دستیابی به اهداف تحقیق، در مرحله اول تحقیق تلاش شد تا به شناسایی الگوهای موجود در برنامه ریزی توسعه گردشگری اقدام و با نظرخواهی ازخبرگان و استفاده از تکنیک دلفی نسبت به شناسایی الگوی مناسبی برای برنامه ریزی توسعه گردشگری شهرستان ماکو و پس از تعدیل و انجام تغییرات مدنظر آنان، مدل نهایی مورد موافقت پژوهش در قالب سه بخش مجزا تقسیم بندی شد. مدل پیشنهادی در قالب بخش های تجزیه و تحلیل محیط خارجی، تجزیه و تحلیل محیط داخلی و تحلیل شاخص های توسعه مورد بررسی بیشتر قرار گرفت و در نهایت با شناسایی و اولویت بندی این زیرمجموعه ها، دو برنامه یا سناریو مختلف برای توسعه گردشگری شهرستان ماکو ارائه گردید. با توجه به مدل انتخابی و ادبیات تحقیق، برنامه ریزی استراتژیک پیشنهادی توسعه منطقه در قالب سه گام ارائه شد. سناریوهای پیشنهادی برای برنامه ریزی توسعه گردشگری شهرستان ماکو طرح آزاد تجاری و توسعه زیرساختی برای جاذبه های گردشگری شهرستان ماکو بودند.