چکیده در این رساله، روش های تربیتی حضرت علی (علیه السلام) و ژان ژاک روسو، در پنج بعد اجتماعی، عاطفی، عقلانی، جسمانی و دینی بررسی شده و تشابه ها واختلاف های آراء تربیتی حضرت در نهج البلاغه، با روش های تربیتی روسو در امیل مقایسه شده است؛ و از این طریق، موارد تأیید و یا رد روش های تربیتی روسو از دیدگاه امام در نهج البلاغه مورد تفحص و بازبینی قرار گرفته است. در پرتو این تحقیق روشن می گردد که از یک سو بین نظریه های تربیتی امام (علیه السلام) و روسو در مورد روش های انتظار بر طبق استعداد، مواجهه با نتایج اعمال، عبرت، تحمل سختی، عادت،محبت، آزادی عمل، الگویی، تشویق و تنبیه، احسان، چشم پوشی و گشاده رویی شباهت هایی عمده وجود دارد؛ و ازسوی دیگر بین آرای ایشان در ارتباط با جنبه های دینی و روش های مجازات طبیعی، تعلیم وتربیت منفی، داستان سرائی و دور ساختن کودکان از اجتماع، تفاوت های عمده ای دیده می شود. (هرچند در دو روش اخیر،این اختلاف آراء دررابطه با جوانان، تقریباً برطرف می شود.) همچنین این تحقیق نشان می دهد که آن دسته از روشهای صحیح تربیتی را که روسو در امیل آورده، امام (علیه السلام)، حدود 14 قرن پیش، اظهار داشته است، که هم اکنون این مجموعه در کتاب نهج البلاغه قابل رویت و بررسی است . ?