نام پژوهشگر: حسن صفرخانی

بررسی نظام تامین منابع مالی و هزینه کرد رفاهی در اسلام با تاکید بر آیات زکات در قرآن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1391
  حسن صفرخانی   سعید وصالی

چکیده : رفاه اجتماعی و توسعه خدمات اجتماعی مورد توجه نظام های سیاسی و حکومت ها خصوصا بعد از صنعتی شدن و بحرانهای انقلاب صنعتی و بویژه در قرن بیستم قرار گرفت و نهایتاً مقدمه ظهور نظریه های رفاهی و دولت رفاه شد . در اسلام به عنوان دین خاتم ، اندیشه های رفاهی مبتنی بر نظریه های هستی شناسانه می باشد وتوسعه و رفاه اجتماعی به عنوان مقدمه رشد و تعالی معنوی انسان مطرح و مورد تاکید میباشد ، در تفکر دینی در اسلام حکومت عهده دار توسعه، عمران و رفاه اجتماعی است و برای تأمین این هدف ؛ نظام تأمین مالی و هزینه کرد رفاهی مورد توجه قرار گرفته و منابع مالی متعددی برای آن در متون اسلامی در نظر گرفته شده است که در ساختار مالیه عمومی اسلامی و کتب فقهی از آن یاد شده است. مالیات هایی مانند خمس، زکات، جزیه، انفال و... ؛ در این میان زکات یکی از منابع مالی مهم هزینه کردهای رفاهی است که در منابع اصیل دینی (قرآن و روایات) به آن پرداخته شده و خصوصاً در قرآن در بسیاری از آیات در کنار نماز و همپایه آن از ارزش والایی برخوردار است، بررسی نظام تأمین مالی و هزینه کرد رفاهی در متون اسلامی با تأکید به بررسی زکات درآیات و روایات موضوع این پژوهش می باشد ؛در این زمینه وظایف و اختیارات حکومت دینی درحوزه رفاهی و تامین منابع مالی وهزینه کردرفاهی ؛ مالیه اسلامی ؛ تحلیل مفهومی زکات ، مسئولیت حاکم اسلامی در جمع آوری و مصرف زکات ؛ موارد مشمول زکات ؛ مصارف زکات در حوزه رفاهی و خدمات اجتماعی ؛بررسی و دسته بندی آیات زکات در قرآن با رجوع به تفاسیر و کتب روایی و احادیث ونهایتا توجه به تحولات جامعه بشریدر دوران معاصر ، و چالش هایی مربوط به موارد مشمول زکات، متولی امر زکات، شیوه های جمع آوری و توزیع و مصرف آن و همزمانی پرداخت زکات و سایر مالیات ها درجامعه اسلامی مورد توجه قرار گرفته و نهایتاً الگوی بهره مندی از این فرضیه و مالیات اسلامی در حوزه رفاه اجتماعی و توسعه خدمات رفاهی مورد بررسی قرار گرفته است.