قرآن معجزه جاوید و ماندگار رسول خدا (ص) دریای بی کران معارف الهی است که طراوت و تازگی آن در هر عصری نمایان است. در طول تاریخ پر برکت آن از زوایایی گوناگون مورد تدبر و اندیشه قرار گرفته است. زیرا هر جهت آن برای هدایت بشر انگیزه آور است.یکی از دریچه های حقیقت نمای قرآن، بحث تحدی آن است که معجزه بودن قرآن را ثابت می کند. به همین خاطر در این پایان نامه بحث تحدی بیان شده است که شش فصل را در بر می گیرد. فصل اول: در بیان کلیات و مفهوم شناسی اختصاص دارد. فصل دوم: بحث پیش زمینه های تحدی را بیان کرده ایم؛ پیامبر ادعای نبوت کرد؛ کفار اولا انکار کردند سپس تهمت های ناروایی زدند؛ جواب تهمت ها از طرف خدا داده شد سپس آنها تقاضا اعجاز کردند. پیامبر (ص) قرآن را معجزه قرار داد و همه را به تحدی فرا خواند. فصل سوم: تحدی و ارکان تحدی و پیشینه را بیان کردیم که عرب در دوران جاهلیت مقارن بعثت پیامبر (ص) در شعر و سخنوری و فصاحت و بلاغت به اوج شکوفای رسیده بود. حکمت الهی اقتضا کرد که معجزه پیامبرش را در آن زمان از نوع کلام فصیح و بلیغ باشد؛ از این رو قرآن را که فصیح ترین و بلیغ ترین کلام الهی است؛ بر پیامبرش نازل کرد. قرآن همه جهانیان را به مبارزه دعوت کرد و قاطعانه از همگان می خواهد که اگر می توانید حتی یک سوره مانند قرآن بیاورید.تحدی قرآن از جهت مخاطب و زمان و محتوی و معارف گستره دارد. در فصل چهارم : مراحل تحدی را بیان کردیم از حیث نزول آیات تحدی نظریه های در این مورد بیان و نقد و بررسی شده. در جواب اینکه چرا اول کل قرآن در مرحله دوم به یک سوره در مرحله سوم به ده سوره و در مرحله آخر به یک سوره تحدی شده؛ هشت تا اقوال و نظریه ها را بیان کردیم و این نظر را انتخاب کردیم که چون موقعیت هر یک از تحدی ها به نسبت الفاظ، محتوی، ارتباط به ماقبل و مابعد آیه دارد؛ تحدی ها نیز متفاوت است. در فصل پنجم: عکس العمل مخالفان را در برابر تحدی بیان کردیم. که چون مخاطبان نخستین قرآن آشنایی دیرینه با تحدی و مبارزه طلبی در عرصه سخن را داشتند؛ نه تنها آنان نتوانستند بلکه بزرگترین استادان سخن در برابر آن سر تسلیم فرود آورد؛ زانو زدند. ولی یک عده در طول تاریخ اسلام همواره در تلاش بوده اند؛ هم در زمان پیامبر (ص) و هم در بعد از پیامبر؛ فردی و گروهی؛ که پاسخ تحدی بدهند و در کتب تاریخ کلماتی هم سجع و هم قافیه را بعنوان معرضه با قرآن نسبت داده اند؛ ولی از یک سو چون این نسبتها معلوم نیست صحیح باشند و انگیزه آنان چه بوده از سوی دیگر این کلمات به اندازه ای پوچ و بی معنی اند نه تنها به هیچ وجه قابل مقایسه با کلام الهی نیست؛ بلکه بیشتر به مزاج شوخی شباهت دارد تا همانند قرآن. در دوران معاصر یک نویسنده مسیحی در معارضه با سوره های حمد و کوثر برخاسته که بیشتر موجب رسوایی اش شده بر عظمت قرآن افزوده. اخیرا برخی از دشمنان اسلام سوره های دروغین به نامهای ایمان، وصایا، تجسد و مسلمون را بر صفحه اینترنت منتشر کرده اند که بیشتر در این سوره اهانت به اسلام و مسلمین کرده است؛ و حتی 90 درصد از خود قرآن سرقت کرده اند؛ این را سرقت می گویند نه معارضه ادبی. بنا بر این باید گفت اساسا کسی بر مقابله با قرآن توانایی ندارد و این اعلام قرآن که قاطعانه می فرماید: "لن تفعلوا...هرگز نمی توانید مانند قرآن بیاورید" پابرجاست. و در فصل ششم بعضی شبهات و اشکالات را مطرح و پاسخ داده شده است.

محبت اهل بیت پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) یکی از ضروریات دین مبین اسلام می باشد. قرآن در آیه "قل لاأسئلکم علیه أجرا إلا الموده فی القربی" شوری/23) به مودت ذوی القربی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) تاکید کرده و آن را اجر رسالت پیامبر اسلام قرار داده است. در این رساله بر اساس مستندات قرآنی و روایی ثابت شده است که مصادیق "قربی" اهل بیت مطهر پیامبر اسلام می باشد. روایات منقول از پیامبر اکرم ضمن اینکه مصادیق "القربی" را معین نموده است، در موارد متعددی به جایگاه محبت اهل بیت نیز تصریح نموده است که در این رساله نمونه های از این روایات ذکر شده است. در روایات اسلامی محبت اهل بیت به عنوان اساس دین، معیار ایمان، نشانه رضایت پروردگار، بهترین عبادت و مهم ترین نعمت الهی معرفی شده است. ادعای محبت نسبت به هر محبوبی وقتی می تواند صادق باشد که محبت به تمام لوازم محبت ملتزم باشد محبت اهل بیت پیامبر هم لوازم و شرایط خاصی دارد که شناخت اهل بیت، الگو گرفتن از ایشان، عمل به اوامر و دستورات اهل بیت، سعی در بدست آوردن رضایت اهل بیت، دوستی با دوستان اهل بیت و دشمنی با دشمنان ایشان، همراهی کردن با آن ها در اندوه و شادی از مهم ترین لوازم و شرایط آن است. آنچه محبت اهل بیت را از بقیه محبت ها ممتاز می گرداند این است که اولا: محبت اهل بیت جدای از محبت خداوند بزرگ نمی باشد و محبت نداشتن به اهل بیت پیامبر خدا نشانگر نقص محبت فرد به خدای متعال است. ثانیا: محبت و اطاعت پیامبر گرامی اسلام یکی از ضروریات دین می باشد و هر مسلمانی باید محب و مطیع پیامبر اسلام باشد، و محبت اهل بیت و اطاعت از دستورات ایشان یکی از لوازم محبت پیامبر می باشد. در محبت اهل بیت آثار گرانبهایی مترتب است که از جمله آن ها است: استکمال دین، تقرب به خدا، بهره مند شدن از شفاعت اهل بیت، بخشوده شدن گناهان، برخورداری از امنیت در صحرای محشر، راهیابی به بهشت و جاویدان و محشور شدن با اولیایی الهی.

رساله ی حاضر با موضوع «دیدگاه های امام رضا7 در تفسیر و علوم قرآن» با یک مقدمه و کلیات، در چهار فصل تدوین شده است. در فصل اول موضوعات علوم قرآنی از قبیل: فضیلت و اهمیت قرآن، پدیده ی وحی، نزول قرآن و ترتیب آن، اسباب نزول، قرائت صحیح، جمع و تألیف قرآن، اعجاز قرآن کریم، ناسخ و منسوخ، بداء، محکم و متشابه، تحریف ناپذیری قرآن و بحث حدوث و قدم قرآن با ذکر احادیث امام هشتم7 با شرح کوتاه در سایه ی بیانات دانشمندان بزرگ علوم قرآنی و تفسیری، دیدگاه های امام رضا7 را ارائه نمودیم. در فصل دوم مباحث مبانی و قواعد تفسیری از قبیل: قرآن نیاز به تفسیر دارد، قرآن برای فهم عموم مردم است، قرآن باید بر اساس مستندات معتبر تفسیر شود، تجلیات قرآنی هیچ وقت کهنه نمی شود و تازگی آن همیشگی است و در نظرگرفتن قواعد ادبی و سیاق آیات قرآن برای فهم صحیح قرآن لازم است، از احادیث امام رضا7 اخذ شده و مورد بحث قرار گرفت. در فصل سوم روش های تفسیری امام رضا7 را با ذکر پاره ای از روایات تفسیری آن حضرت7 بررسی نمودیم. در این فصل نمونه های احادیث تفسیری قرآن به قرآن و روایاتی که امام رضا7 از پیامبر اکرم6 و امامان پیشین: برای روشن کردن مفاهیم آیات نقل کرده بودند را به لحاظ ترتیب امامان: در ذیل روش تفسیر روایی ذکر نمودیم. جایی که امام7 از براهین و قواعد عقلی معنای آیات را روشن و شک و ابهام را از آن می زدودند، نمونه های آن را زیر عنوان روش تفسیر عقلی ذکر نمودیم و جایی که امام7 با تکیه بر قواعد ادبی به تفسیر آیات قرآنی پرداختند و به اصحاب خود می آموختند که چگونه با تکیه بر اصول و قواعد کلی، مطالب دینی را استخراج کنند، نمونه ای از آن در سه بخش: تفسیر ادبی، تفسیر بیانی و تفسیر لغوی اشارت نمودیم. در بعضی اوقات امام7 برای توضیح و تبیین آیات از تاریخ نیز استفاده نمودند تا باورهای غلط تاریخی از اذهان مردم پاک شود و حقایق بر آنان روشن شود، نمونه های آن را در ذیل عنوان روش تفسیر قرآن با ذکر تاریخ بیان نمودیم و در بعضی احادیث، امام7 از بعضی آیات مصادیق آن را مشخص نمودند، نمونه های آن را با شرح کوتاه زیر عنوان روش تفسیر قرآن با تطبیق مصادیق ذکر نمودیم. در فصل اخیر نمونه های زیبا از تفسیر امام رضا7 را زیر عناوین چون: اعتقادی، تکلیفی، اخلاقی با شرح کوتاه ذکر نمودیم.