نام پژوهشگر: هادی حسین خانی نایینی

ریا از منظر قرآن و روایات
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1386
  داود محسنی   عبدالرضا پورمطلوب

رساله حاضر درباره ریا از منظر قرآن کریم و روایات است که از پنج فصل تشکیل شده است: در فصل اوّل مطالب مرسوم از قبیل بیان مسأله، ضرورت تحقیق، پیشینه تحقیق، پرسش های تحقیق، اهداف و نوآوری تحقیق، فرضیه های تحقیق، واژه های کلیدی تحقیق و واژه های مشابه و مخالف پرداخته شده است.در فصل دوم: نخست اقسام ریا از جهت متعلّق و از ناحیه حکم مطرح شده و سپس به توضیح هر کدام پرداخته شده است.در فصل سوم: مهم ترین عوامل ریا؛ یعنی ایمان نداشتن به خداوند متعال، باور نداشتن روز قیامت، خواسته های نفس امّاره، وسوسه های شیطان، دلبستن به دنیا، آرزوهای طولانی، چشمداشت به داشته های دیگران، نادانی، فرار از نکوهش، دوستان ناباب، ستایش مدّاحان، دوست داشتن ستایش، فخر فروشی و قدرت خواهی از علت های مهمّی ریا به حساب آمده اند. در این فصل نیز نشانه های ریاکاران: نفاق و دورویی، مردم محوری، کسالت در خلوت، نشاط در جمع، خدعه و نیرنگ و دنیا محوری مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در فصل چهارم: در آغاز پیامدهای سوء مهمّی فردی دنیوی ریاکاری: بیماری روان، اضطراب و ناآرامی روحی، دوستی با شیطان، توهین به خداوند متعال، دشمنی با خداوند، واگذاری ریاکاران به دیگران، بی آبروی در دنیا، و نرسیدن به هدف سپس به پیامدهای سوء اجتماعی ریا: از بین رفتن همبستگی، بی ریشه شدن کارها، وقوع زلزله، عدم استجابت دعا، فساد و تباهی جامعه شرک به خداوند، پرداخته شده است. در پایان بعضی از پیامدهای سوء اخروی آن از قبیل: احباط عمل یا نابود شدن کارها، نرسیدن به پاداش، رسوایی روز قیامت، دوری از رحمت خدا و سخت ترین جزا تذکّر داده شده است. در فصل پنجم: در آغاز روش های پیشگیری از ریا؛ یعنی خودشناسی، ایمان به خداوند متعال، تأمّل در پیامدهای ریا، خوف و رجا، استعاذه به خداوند متعال، محاسبه نفس، ذکر و یاد مرگ، خلوص در کارها، نیایش و توسّل به خداوند سپس به روش های درمان ریا؛ یعنی توبه یا بازگشت به سوی خدا، پی جویی و درمان ریشه های ریا، جلوگیری از غلبه هوای نفس، دریافت واقعیت دنیا، همنشینی با بیداردلان، ذکر و یاد خداوند متعال، تمسّک به قرآن مجید، انجام پنهانی امور خیر، تفکّر در امور، واگذاری کارها به خداوند متعال، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در پایان جمع بندی و نتیجه نهایی صورت گرفته است.