این رساله به عنوان ارزشهای برتر اخلاقی در اسلام می باشد. که در آن سعی شده است به بررسی مفهوم ارزش و ارزش برتر بپردازیم. و نیز شناخت اولویت ها و ارزش های برتر اخلاقی از دیدگاه اسلام از مهمترین اهداف این رساله بوده است. این رساله در چهار فصل تنظیم و تدوین گردیده است. فصل اول راجع به طرح تحقیق است. فصل دوم نظام ارزشی اسلام را مورد بحث قرار داده، فصل سوم به ارزش های زمینه ای و واسطه ای پرداخته. فصل چهارم به ملاکهای برتری و سلسله مراتب ارزش ها اختصاص یافته است. بنابراین سعی خواهیم کرد مهمترین مباحثی که در این چهار فصل مطرح گردیده است را به طور خلاصه توضیح دهیم. در فصل اول، طبق معمول رساله های دیگر مباحثی چون بیان مساله، هدف تحقیق و پیشینه تحقیق و امثال این مباحث مطرح گردیده است. و در بحث ماهیت ارزش اخلاقی بیان کرده ایم که ماهیت ارزش اخلاقی به چهار چیز بستگی دارد: 1- مطلوبیت 2 - اختیار 3- مطلوبیت انسانی 4 - انتخاب آگاهانه و خردمندانه. در فصل دوم سعی شده که نظر اسلام را در مورد ارزش اخلاقی و ملاک های ارزش بیان کنیم. که در این فصل گفته شده از نظر اسلام کاری ارزشمند و مورد قبول است که اولا نیت و انگیزه الهی داشته باشد و ثانیا بتواند انسان را به خداوند نزدیکتر سازد و در فصل سوم به ارزشهای زمینه ای و واسطه ای پرداخته ایم چرا که برای رسیدن به قرب الهی که ارزش جامع و نهایی است، زمینه ها و مقدماتی لازم است که ما در این فصل سعی کرده ایم که توضیح بدهیم. ارزش های زمینه ای و واسطه ای را به دو قسم شناختی و گرایشی تقسیم کرده ایم که ابتدا مهمترین ارزشهای شناختی را که به ما کمک می کند تا مسیر قرب الهی را بپیماییم به سه بخش مهم 1 - نیروی تعقل 2- نیروی علم آموزی 3- خدشناسی تقسیم نموده و سپس ارزشهای گرایشی را بیان نموده ایم که راجع به این ارزش ها دو نکته را منظر قرار داده ایم: 1- تقویت و احیای ارزشهای گرایشی 2 - هدایت و جهت دهی صحیح ارزشهای گرایشی تا با تقویت و جهت دهی این گرایش ها که در همه انسان ها وجود دارد بتوانیم زمینه هدایت و رسیدن انسان ها را به سوی هدف نهاییی که همان قرب به خداوند است فراهم سازیم. و در فصل چهارم: ملاکهای برتری و سلسله مراتب کلی ارزشها مود بحث واقع شده است که در آنجا دو ملاک کمی و کیفی و همچنین ملاک های تعیین با ارزش ترین رفتارها و همچنین در ادامه ویژگی های ارزش های برتر اخلاقی در اسلام بر اساس دو بعد حسن فعلی و حسن فاعلی بررسی گردیده است. همچنین در بحث سلسله مراتب ارزش ها سعی شده است که سلسله مراتب ارزش ها را بر اساس دو سلسله حسن فعلی و حسن فاعلی بیان کنیم. ابتدا در سلسله حسن فعلی چهار ارزش جامع و برتر (یقین، تقوا، ایمان و اسلام) و در سلسله حسن فاعلی ارزش جامع و برتر اخلاص مورد بررسی قرار گرفته که این ارزش به دو قسم اخلاص مخلصین و اخلاص مخلصین تقسیم گردیده است و در آخر نیز به ارزش نهایی از دیدگاه اسلام که همان قرب الهی است پرداخته شده و سعی گردیده است تا معنای دقیق و جامع از قرب الهی به دست دهد.

این رساله، نقش ابتلا و امتحان در تربیت انسان را مورد بررسی قرار داده است. ابتلا از دیدگاه فرهنگ اسلامی، یک سنت الهی و قانون عمومی است و به فرد، افراد یا زمان خاصی اختصاص ندارد؛ بلکه این سنت در هر زمان و مکانی، جاری و ساری بوده و هست، حتی پیامبران و اولیای خدا نیز به آن دچار بوده اند. خداوند با این کار، انسان ها را می آزماید تا صفات درونی شان به منصه ظهور برسد و به مرحله فعلیت درآید. اختیار، شرط اساسی ابتلا به شمار می رود، بنابراین ابتلا و آزمایش در مورد موجود مختار (انسان) قابل تصور است؛ زیرا اگر انسان قدرت انتخاب و اختیار نداشت نمی دانست عصیان یا اطاعت کند و در این صورت، دیگر آزمایش معنی نداشت. اگر ابتلای انسان از ناحیه خداوند باشد، نقش موثر و ارزشمندی در زمینه تربیت و تکامل ایفا می کند؛ زیرا صفات و سجایای اخلاقی انسان خود را در معرکه ابتلا نشان می دهد. بنابراین برای موفقیت در این امتحان ها، شیوه های عملی و نظری نیاز است که در این رساله به بررسی آن ها پرداخته شده است.

این پژوهش با استفاده از آموزه های اسلامی، میزان قدرت و تأثیر شیطان در گمراهی و انحطاط اخلاقی انسان و ضعیف بودن کید و مکر او در صورت علم و تقوای افراد را ثابت می کند. نوشتار حاضر دریک مقدمه و چهار فصل تنظیم شده است. در مقدّمه نویسنده نخست تعریفی از شیطان و ابلیس و اَسما و القاب دیگر شیطان ارائه کرده، سپس ماهیت شیطان را در اندیشه و فرهنگ اسلامی و برخی ادیان و مذاهب دیگر بررسی می کند. آن گاه با طرح تاریخچه ای از تفکرات انسان درباره شیطان، عداوت او با آدمی را در فرهنگ قرآن کریم تبیین می سازد. فصل اوّل حقیقت شیطان را به عنوان یک موجود خارجی و چگونگی انجام اَعمال او از منظری قرآنی و روایی واکاوی و از جنس جِن یا فرشته بودن شیطان و صفات او، مانند کفر، عصیان، جدل و حسد را از این دو منظر بررسی می کند. در فصل دوم به عوامل تأثیرگذار، وسوسه ها و نفوذ شیطان بر بشر می پردازد و ضمن بیان احوال و مراتب نَفس انسانی و برخی بیماری های روحی، همچون: نفاق، ریا، عجله، جدال، غضب و غفلت، راه های نفوذ شیطان بر قلب انسان با توجّه به امراض نفسانی او را از منظر قرآنی و روایات، شرح می دهد. نویسنده در همین زمینه، ضایع کردن نماز، فراموشی یاد خداوند و کوچک شمردن گناهان را از ابزارهای کاری شیطان برای تسلّط بر نَفس آدمی عنوان کرده، برخی دیگر از تصرفّات عملی او، مانند پرگویی، پرخوابی، و پیروی از راه ها و وسوسه های شیطانی را باز می گوید. در فصل سوم محدوده و کیفیت تأثیر و نفوذ شیطان در آدمی براساس آموزه های قرآن و سنّت بیان گردیده و ابزار کار شیطان برای غلبه بر انسان، همچون: وسوسه کردن، نفوذ در ذهن و خیال، تزیین کردن اعمال زشت و زیبا جلوه دادن آن ها، وعده دادن به امور واهی، تشویق کردن به شراب و قِمار، مسایل جنسی و مال حرام، برجسته شده است. در همین زمینه نویسنده به کیفیت تلبیس شیطان، خیر جلوه دادن امور شر و اقسام کیدهای او اشاره می کند. فصل چهارم نیز به راهکارهای رویارویی با انواع فریب ها و وساوس شیطانی که در قرآن کریم و وصایای اهل بیت(ع) به آن ها اشاره شده، اختصاص دارد.

این پژوهش درباره مبنای و اصول اخلاق عرفانی پرداخته که شامل کلیات بحث و در دو بخش و خاتمه تنظیم گردید. کلیات حاوی تعریف مفاهیم کلیدی و ربط بین آنها می باشد. بخش اول مربوط به مبانی اخلاق عرفانی است که شامل سه تا فصل می باشد. فصل اول مربوط به مبانی معرفت شناختی است که شامل تعریف معرفت عرفانی و اقسام معرفت و نظریات عرفا درباره معرفت عرفانی است فصل دوم مربوط به مبانی هستی شناختی است که در این فصل درباره وجود بحث و بررسی شده است. فصل سوم مربوط به مبانی انسان شناختی است که شامل دو بعد انسان و عقل و اراده و اختیار انسان و قابلیت انسان برای تجلی اسماء و صفات می باشد. بخش دوم حاوی اصول اخلاق عرفانی است که در این بخش نه تا اصول (اعتدال، اخلص، تدرج، تعقل و تفکر، تغافل تمکن حریت عبودیت و کرامت) بیان شدند. و در خاتمه خلاصه کلیات و خلاصه هر دو بخش و نتایج بدست آمده از آنها مطرح گردیده است.

این نوشتار تحت عنوان ابعاد و آثار تربیتی اعتقاد به مرگ تنظیم شده است، در این گفتار یک مقدمه و پنج فصل آمده است. مسأله مرگ و معاد ارتباط تنگانگی با ذات انسان دارد و راز و رمز نهفته در وجود انسان معنی و تفسیر می کند. و لذا بحث مورد نظر ضرورت پیدا می کند و ابعاد و آثار تربیتی گوناگونی می یابد. فصل اوّل: در این فصل کلیات و مفاهیم و ضرورت بحث و اهمیت تحقیق و سابقه تحقیق آمده است. فصل دوم: در این فصل ماهیت مرگ و اعتقاد به مرگ، انواع مرگ از نظر قرآن و روایات بحث شده است. در این فصل آثار درونی و بیرونی اعتقاد به مرگ مانند اخلاص در عمل و عبودیت و تعدیل غرایز انسان و ایجاد آرامش روانی و عدم هراس از مرگ و عدم رضایت به حیات دنیا و شناخت ماهیت اعمال خود بحث شده است. فصل چهارم: در آن موانع اعتقاد به مرگ و معاد مانند غفلت از مرگ و معاد و علل و ریشه های آن و ضعف باورهای دینی مربوط به ماهیت مرگ و معاد و ضعف شناخت نسبت به ماهیت مرگ و معاد بحث شده است. فصل پنجم: راه های تقویت اعتقاد به مرگ و معاد و تقویت بینش مذهبی تقویت امور یاد آورنده مرگ ومعاد بحث شده است.