این رساله با موضوع آثار اجتماعی دین از دیدگاه قرآن، در چهار بخش با یک مقدمه و نتیجه تدوین شده که هر بخش از آن دارای دو فصل و هر فصل مشتمل بر مقدمه و نیجه می باشد. در بخش اول به ضرورت دین و تعریف دین پرداخته شده و فصل دوم در مورد سوال اصلی رساله که آیا دین دارای آثار اجتماعی است؟، در بخش سوم، آثار سلبیه دین در جامعه مثل فقر و ظلم مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و مفهوم فقر از دیدگاه قرآن، عوامل و تبعات آن بیان و راهکار عملی دین برای مبارزه با فقر در جامعه ارائه شده است. در بخش چهارم، آثار ایجابیه دین در جامعه همچون وحدت بشری وعدالت اجتماعی مورد پژوهش قرار گرفته است. در پایان نیز پیشنهادات لازم ارائه و موانع تحقیق بیان شده است.

پایان نامه حاضر مشتمل بر فهرست مطالب در ابتدا و منابع در پایان و مقدمه و چهار فصل می باشد. هدف در این پایان نامه بیان دیدگاه دو فرقه ی بزرگ اسلام درباره امامت و خلافت می باشد. چکیده بحث این است که اختلاف بین دو اندیشه بسیار اساسی و جدی است. هر چند در برخی از موارد اشتراک هم وجود دارد در عین حال اختلافات تا جایی که شیعه امامیه امامت را هم سنگ و هم طراز نبوت دانسته و جزء اصول معتقدات خود می داند در حالی که اهل تسنن نسبت به خلافت قائل به ارزش چندانی نشده و آن را یک فرع فقهی بیش نمی دانند. شیعه امامیه برای مقام امامت سه معنی قائل است. شان اول زعامت و ریاست عامه سیاسی و انتظامی جامعه ی اسلامی می باشد. شیعه حکومت و رهبری جامعه اسلامی را یکی از شاخه های امامت می داند. امام وظائفی را به عهده دارد که یک شعبه ی آن حکومت است. مقام دوم امامت توضیح و تبیین مسائل و معارف الهی است پس امامت طبق این اندیشه همان استمرار و امتداد نبوت است. مقام سوم امامت مقام ولایت در زمین خدااست. ولی اهل سنن امامت را یک مقام اجتماعی سیاسی دانسته وامام را فقط برای امور اجتماعی و حکومت لازم می دانند نه برای بین و تفسیر احکام شریعت و نه برای چیز دیگری پس مقام امامت را در حد یک حکم اسلامی می دانند. همچنین شیعه امامیه عقیده دارد که امام با انتصاب از طرف خداوند متعال تعیین می شود و معرفی آن به عهده ی پیامبر گرامی اسلام است و هیچ راهی دیگر در بین نیست . اما اهل تسنن از جائی که منبع مشروعیت خلافت را انتخاب مردم دانسته اند لذا چندین راه را برای انتخاب امام ارائه کرده اند. با بررسی راه های اهل تسنن برای مشروعیت خلافت معلوم شده است که اجماع امت استخلاف و شوری که عمده راههای ارائه شده از طرف اهل تسنن بودند مشروع نیستند. و طبیعی است که به خاطر همین از طرف شریعت مقدس معرفی نشده بلکه از نظر عقل و نقل باطل اند. و راه صواب و حق همین راه نص از جانب خداوند است و بدیهی است که در این صورت شرائط و ویژگیهای شخصیتی امام نیز از سوی خداوند متعال تعبین خواهد شد و طبق هر دو دیدگاه متفاوت بوده است.

با بررسی منابع کلامی به دست می آید که معجزه عملی است خارق العاده و شگفت آور که با ادعای نبوت و تحدی از ناحیه ی خداوند صادر میگردد. متکلمان برای معجزه اجزاء و شرایط گوناگونی بیان کرده اند که از آن میان می توان به خارق العاده بودن، مطابقت با ادعای آوردنده، همراهی با تحدی، عدم صدور از غیر و از ناحیه خداوند بودن اشاره کرد. از این رو عمل که دارای این شرایط نباشد بنابر دیدگاه متکلمان خارج از حدود معجزه خواهد بود. نگارنده در تلاش است ابتدا با بیان معنای لغوی، کاربردهای مجازی ومعادلهای این کلمه به تعاریف اصطلاحی این واژه دردیدگاه های گوناگون بپردازد در این میان دیدگاههای متکلمان اسلامی، فلاسفه ی مشا ء، اشراق، حکمت متعالیه و فلاسفه ی غربی مورد توجه بوده است. فصل دوم این نوشتار اقسام معجزه و اینکه فاعل معجزه کیست؟ در اندیشه های مختلف مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است، پس از آن برخی از مصادیق اعجاز و ابعاد اعجاز قرآن که از معجزات جاودانه ی پیامبر اسلام است . بیان گردیده و از نتایج مهم این فصل نسبت دادن معجزات و خوارق عادات به انبیاء الهی است که آنان با اذن الهی دست به خوارق عادت می زنند. در فصل سوم به تفاوتهای اعجاز با کارهای همگون چون: سحر، کهانت، هیپینوتیزم، کرامات اولیاء الهی و ... پرداخته شده است. دستیابی به تفاوتهای اساسی میان اعجاز و اینگونه افعال همگون از نتایج این فصل به شمار می آید. در فصل چهارم کارکردهای معجزه مورد بررسی قرار گرفته و چهار رهیافت معرفتی موجود در ادیان در باب دلالت اعجاز بر وجود خداوند متعال، صدق نبوت، ادعای امامت و آموزه های دینی، مطرح شده است و دلالت اعجاز بر صدق نبوت و رسالت و توسعا امامت دلالت عقلی، قطعی و منطقی بوده و مهمترین کارکرد اعجاز به شمار می آید. در فصل پایانی این نوشتار شبهات و اشکالاتی که به گونه ای مساله ی اعجاز را مورد نقد قرار داده اند، مطرح شده و نگارنده تلاش نموده است در حد توان خود با استفاده از منابع کلامی و غیر کلامی پاسخی سازگار به آن شبهات ارایه نماید.

در پژوهش حاضر درباره جایگاه عدالت و امنیت در سیاست خارجی دولت اسلامی این فرضیه مطرح شد که امنیت در سیاست خارجی دولت اسلامی بهمراه عدالت معنی می یابد و در صورت ضرورت تأمین أمنیت بر عدالت تقدم دارد. در این راستا رساله در سه فصل ساماندهی شد، در فصل اول، مفهوم عدالت، امنیت و سیاست خارجی مورد بررسی قرار گرفته و مشخص شد که این مفاهیم سطح بسیار وسیعی را دربر می گیرد و با توجه به وضعیت کنونی نظام بین الملل دستیابی به امنیت از مهمترین اهداف سیاست خارجی دولت ها محسوب می شود. در فصل دوم، سیاست خارجی دولت اسلامی بیان شد در این زمینه اصول حاکم بر سیاست خارجی دولت اسلامی، نقش های ملی و اهداف سیاست خارجی آن بررسی گردید و مشخص شد که اساسا ماهیت سیاست خارجی دولت اسلامی براساس عدالت است.و آنچه در سیاست خارجی دولت اسلامی بعنوان هدف و غایت لحاظ می شود عدالت است. این مسأله را می توان در اصول، نقش ها و اهداف سیاست خارجی دولت اسلامی دریافت نمود. در فصل سوم، به بررسی جایگاه عدالت و امنیت در سیاست خارجی دولت اسلامی پرداخته شددر این فصل ابتدا جایگاه و اهمیت امنیت در سیاست خارجی دولت اسلامی بیان شد سپس عدالت در سیاست خارجی دولت اسلامی در رابطه با اهداف حیاتی و غیرحیاتی مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید که دولت اسلامی در صورت تعارض میان اهداف حیاتی مانند حفظ مرزهای اسلامی، یکپارچگی کشور و غیره می تواند تأمین امنیت را مقدم نماید در عین حال اولویت امنیت در حکم تقدم زمینه ای است و اهمیت و تقدم ارزشی عدالت را تقلیل نمی دهد. همچنین در این فصل بحث تقدم عدالت یا امنیت با توجه به سطح قدرت دولت اسلامی و شرایط عادی و بحرانی مورد بررسی قرار گرفت.