در تنظیم فصول این تحقیق با توجه به اهمیت ریشه های تعاونی در ادوار مختلف تاریخ، ابتدا دوره های تاریخی از نظر پیدایش و محیط خاص آن و سپس سازمانها و موسسات تعاونی مورد بحث و مطالعه قرار گرفتند بمنظور آشنایی با شرکت ها و سازمانهای تعاونی بشکل امروزی و از نظر سهولت درک مطالب، دوفصل اول تحقیق به بررسی سیر تحول و تکامل شرکتها و سازمانهای تعاونی و نیز مقایسه شرکتهای تعاونی با سایر شرکت های بازرگانی و تجاری اختصاص داده شده و صفات خاص تعاونیها متمایز و مشخص گردیده است. در این فصول نیز علاوه بر مطالب یاد شده، افکار و عقاید دانشمندان نقد و بررسی شده. پی جوئی در ریشه های تعاونی از لحاظ تاریخی در ایران و نیز بررسی شکل و ساختمان انواع شرکتهای تعاونی و بالاخره نقش سازمانها و شرکتهای مذکور در توسعه فعالیت های اقتصادی و اجتماعی ایران و همچنین وظایف سازمانها و موسساتی که مسئولیت هدایت و نظارت بر شرکت های تعاونی را در کشور بعهده دارند موضوع فصل سوم تا پنجم این تحقیق را تشکیل میدهد. در این بررسی کوشش شده است که چهره موجود نهضت تعاونی ایرانی با توجه به مقررات و اصول تعاونی بوضوح ترسیم گردد. در فصل ششم، اساسنامه های نمونه شرکت های تعاونی بررسی شده و قانون فعلی و لایحه جدید شرکت های تعاونی و نیز پیش نویس دو طرح برای تنظیم قانون شرکت های مذکور مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این فصل با توجه به مقررات و قوانین سایر کشورهای جهان نواقص قانون فعلی تاحدودی مشخص و روشن شده است. در سه فصل بقیه این تحقیق نیز به ترتیب ره راه حل ها و طرح هائیکه میتواند نقش شرکت های تعاونی را از لحاظ کاهش قیمت ها و خدمات سودمند و مفیدتر سازد اشاره شده و راه حل هائی از جنبه تخصصی جهت حل مشکلات موجود ارائه گردیده است.سرانجام از کلیه مطالب یاد شده به علل مشکلات و موانعی که در راه تشکیل و پیشرفت شرکتها و سازمانهای تعاونی ایران وجود دارد، پرداخته و شرکتهای مذکور را بعنوان یک قالب و یک وسیله موثر برای حل معضلات و مشکلات اقتصادی و اجتماعی کشور پیشنهاد کرده است.