ابتدایی ترین نیاز روشها و الگوریتم های خوشه بندی ، داده کاوی و پردازش تحلیلی بر خط داده ها دسترسی هر چه سریعتر به داده ها می باشد. واحد پردازشگر پرسش در سیستم مدیریت بانک داده با استفاده از روشهای کارای بازیابی داده مانند ساختارهای زیرنویس این نیاز را مرتفع میکند. بانک های اطلاعاتی رابطه ای از زیرنویس های تک بعدی مانند b-tree و b+-tree استفاده می کنند. در این ساختارها نه تنها با افزایش تعداد صفتهای زیر نویس شده کارایی کاهش می یابد، بلکه با ترتیب دیکشنری ای که بر روی صفات زیر نویس شده اعمال می کند نوعی اولویت اجباری ما بین آنها لحاظ می نماید. از سوی دیگر بانک های اطلاعاتی فضایی برای رفع دو مشکل فوق الذکر بر روی داده های فضایی که دارای ماهیت 2 و یا 3 بعدی هستند ساختار های دسترسی فضایی را تحت عنوان روشهای دسترسی فضایی مطرح نمود. z-ordering و r-tree نمونه های بارز در این عرصه می باشند. ایده ارائه شده در این رساله از این قرار می باشد: به جای زیر نویسی (شاخص بندی) چندین صفت در بانک اطلاعاتی رابطه ای و ایجاد زیر نویس چند کلیدی، با ارائه تعبیری چند بعدی از صفات (هر صفت یک بعد)، میتوان از روشهای دسترسی فضایی استفاده نمود. پیاده سازی رابطه ای روشهای دسترسی فضایی در بانک های اطلاعاتی رابطه ای نه تنها کارایی این روشها را در بر خواهد داشت بلکه نیازی به تغییر زیر ساخت های سیستم مدیریت بانک اطلاعاتی نمی باشد. z-ordering ساختار دسترسی فضایی ای است که این رساله با بهره گیری از آن به اثبات کارایی ایده مطرح شده می پردازد.