به دلیل مشکلاتی نظیر بیماری ها در خاک، وجود خاک های شنی یا شور، کمبود آب شیرین برای آبیاری و غیره استفاده از روش های هیدروپونیک در دنیا و منجمله در ایران رو به گسترش است. به طور کلی می توان کشت های هیدروپونیک را از نقطه نظر محیط کشت به دو گروه کشت در بستر های مایع و کشت در بستر های دانه بندی شده تقسیم نمود. کشت سبزی های گلخانه ای در بستر های دانه بندی شده رایج تر می باشد. این بستر ها علاوه بر دارا بودن خصوصیاتی نظیر زهکشی مناسب، قدرت نگهداری آب، ظرفیت تبادل کاتیونی مناسب و عاری بودن از بذور علف های هرز و بیماری ها باید تا حد امکان منشأ آلی داشته و ارزان و در دسترس باشند. پژوهش حاضر به منظور ارزیابی امکان استفاده از بستر های پوسته شلتوک، تراشه چوب، پرلیت و ترکیب آنها با زئولیت که همگی در ایران به وفور در دسترس می باشند در سیستم های بدون خاک و تأثیر این بستر ها بر رشد رویشی، عملکرد و جذب عناصر توسط فلفل دلمه ای رقم امیلی انجام گردید. پژوهش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با نه تیمار و چهار تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. بستر ها شامل: پوسته شلتوک برنج ( 100%)، پرلیت (100%)، تراشه چوب (100%)، پوسته شلتوک برنج (75%)+زئولیت (25%)، پرلیت (75%)+زئولیت (25%)، تراشه چوب (75%)+زئولیت (25%)، پوسته شلتوک برنج (50%)+پرلیت (50%)، تراشه چوب (50%)+پرلیت (50%) و پوسته شلتوک برنج (50%)+تراشه چوب (50%) بود. در ابتدا بذور فلفل دلمه ای رقم امیلی در سینی کاشت حاوی مخلوط 80%پیت و20% پرلیت ریز در تاریخ 10/4/86 کشت شد. نشاء ها در مرحله سه برگ حقیقی به گلدان های اصلی منتقل شدند. آبیاری و تغذیه با محلول غذایی جانسون (50%) به فواصل زمانی 1 تا 2 ساعت و هر بار به مدت دو دقیقه بر حسب نیاز بوته ها و شرایط دمایی گلخانه انجام شد. در تاریخ 30/3/87 گیاهان از گلدان ها خارج و فاکتور های رشد رویشی و عملکرد اندازه گیری شد. تجزیه آماری داده ها توسط نرم افزار sas و مقایسات میانگین با استفاده از کمترین اختلاف معنی دار در سطح احتمال 5 درصد انجام شد. نتایج نشان داد بیشترین رشد رویشی اندام هوایی و ریشه در بستر پرلیت+زئولیت و کمترین رشد رویشی در بستر های پوسته شلتوک و تراشه چوب خالص مشاهده شد. بستر پرلیت+زئولیت دارای بیشترین تعداد و وزن تر و خشک میوه در بوته بود. کمترین تعداد و وزن خشک میوه در بوته در تیمار تراشه چوب+زئولیت و پوسته شلتوک+تراشه چوب مشاهده شد. همچنین کمترین وزن تر میوه در بوته مربوط به تیمار پوسته شلتوک، تراشه چوب+زئولیت و پوسته شلتوک+تراشه چوب بود. نتایج همچنین نشان داد سفتی بافت میوه در بستر پرلیت خالص بیشترین و در پوسته شلتوک و تراشه چوب کمترین مقدار را داشت. همچنین بستر پرلیت+زئولیت دارای بیشترین ضخامت بافت میوه و بستر تراشه چوب خالص دارای کمترین ضخامت بافت میوه بود. بیشترین مقدار ویتامین ث و مواد جامد محلول در بستر پوسته شلتوک+زئولیت و کمترین مقدار آنها در بستر پرلیت خالص اندازه گیری شد نتایج نشان داد بیشترین غلظت نیتروژن اندام هوایی و میوه به ترتیب مربوط به پوسته شلتوک خالص و پرلیت خالص بود و کمترین غلظت نیتروژن در ریشه، اندام هوایی و میوه مربوط به بستر تراشه چوب خالص بود. بیشترین غلظت فسفر اندام هوایی و میوه به ترتیب مربوط به بسترهای تراشه چوب خالص و پرلیت+زئولیت بود و کمترین غلظت فسفر در ریشه و اندام هوایی مربوط به بستر پوسته شلتوک+ زئولیت و در میوه مربوط به بستر پوسته شلتوک+تراشه چوب بود. به علاوه نتایج نشان داد بیشترین غلظت پتاسیم ریشه و اندام هوایی مربوط به بستر پوسته شلتوک+زئولیت و بیشترین غلظت پتاسیم میوه مربوط به پوسته شلتوک خالص بود. کمترین غلظت پتاسیم در ریشه، اندام هوایی و میوه مربوط به بستر پرلیت خالص بود. بیشترین غلظت کلسیم در ریشه، اندام هوایی و میوه مربوط به بستر پرلیت خالص بود و کمترین غلظت کلسیم اندام هوایی و میوه به ترتیب مربوط به بستر تراشه چوب و پوسته شلتوک خالص بود. بیشترین غلظت سدیم در ریشه، اندام هوایی و میوه به ترتیب مربوط به بسترهای پرلیت، پوسته شلتوک و پرلیت+زئولیت بود.