نام پژوهشگر: سلطان علی صفرزاده

مصادر علوم اهل بیت و ائمه معصومین (ع)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1384
  سلطان علی صفرزاده   محمدرضا مصطفی پور

رساله حاضر تحت عنوان (مصادر علوم اهل بیت و ائمه معصومین) ضمن سه فصل و مباحث مقدماتی (کلیات) با زیرمجموعه های آن این مصادر را تبیین، تحلیل، تجزیه و جمع بندی کرده است. در سراسر این نوشتار این پرسش اساسی دنبال می شود که مصادر علوم ائمه کدامند و از کجا سرچشمه می گیرند؟ آن چه در جواب این پرسش به آزمون گذاشته می شود این است که دانش ائمه ی معصومین (ع) دارای مصادر نه گانه است. از آن جا که موضوع هر پژوهش در شکل کامل آن به یکسری مباحث مقدماتی نیازمند است و بدون آن ها تحقیق ناقص خواهد بود، در آغاز به مباحث مقدماتی پژوهش از قبیل بیان مساله، سوالات اصلی و فرعی پژوهش و روش تحقیق، تحت عنوان پیش گفتار پرداخته شده است. نقش مهم امامت در هدایت انسان به سوی سعادت و کمال دنیوی و اخروی، لزوم شناخت مصادر و منابع علوم ائمه معصومین( را به عنوان یکی از مهم ترین مسائل مربوط به امامت، آشکار می سازد؛ زیرا اثبات علم آنان و تبیین منشأ آن، در استحکام مبانی شیعه و تبیین لزوم رجوع به امامان معصوم(، و همچنین در اثبات حجیت سنت آنان، نقش بسزایی دارد. فرضیه ای که در این پژوهش پیگیری می شود آن است که علوم ائمه اهل بیت( به علم خداوند منتهی می گردد، و در نتیجه سخن ائمه اهل بیت( حجت خواهد بود. ضرورت وجود امام از پشتوانه دلایل متقن و مستحکمی برخوردار بوده، و امام همچنین باید دارای ویژگی های ممتازی همچون عصمت، اعلمیت، آگاهی از کتب آسمانی پیشین، و حوادث گذشته و آینده برخوردار باشد. در مجموع، ویژگی های امام و رهبر دینی را می توان در چهار دسته جسمی، روانی و اخلاقی، ذهنی و علمی، و خانوادگی تقسیم بندی کرد، که مدیریت، رهبری و اعلمیت از مهم ترین آن ها به شمار می رود. همچنین گستره وظایف امام را اموری چون حفظ دین از بدعت، تشکیل حکومت و هدایت مردم تشکیل می دهد. در نظام اعتقادی شیعه، و همچنین از منظر قرآن، رسول خدا( و حتی اهل سنت، ائمه معصومین( دارای جایگاه بسیار والایی هستند. مصادر علوم اهل بیت( بر اساس دلایل قرآنی، روایات و شواهد تاریخی، شامل قرآن، سنت، کتاب امیرالمومنین، مصحف فاطمه(، کتاب جفر، اسم اعظم، تحدیث فرشتگان و روح القدس، الهام، شهود و مکاشفه می باشد. بر این اساس، منابع علوم ائمه( کاملاً به علم خداوند، که همان علم لدنی است، منتهی می گردد. بدین ترتیب، سنت که شامل قول، فعل و تقریر ائمه( می شود، حجت خواهد بود، و بر این اساس، زمامداری و مدیریت دین و دنیا از آنِ آن ها بوده، و با وجود آنان شخص دیگری حق دخالت در امور مسلمین را ندارد؛ مگر این که به نیابت از آنان باشد.