از ویژگی های شاخص شعر دفاع مقدس این است که تحت تأثیر فرهنگ و اخلاق اسلامی حاکم بر جامعه و عامل آفرینش آن یعنی، حادثه ی جنگ، غنی از مفاهیم و مضامین عرفانی است. این مضامین پیوندی گسترده با این شعر دارد و همواره پیوست ادبیات منظوم و منثور دفاع مقدس ماست. همین امر باعث شد اشعار دفاع مقدس از انحطاط، یکنواختی و خسته کنندگی برهد و با پذیرفتن چاشنی خاص عرفان، طراوت، تازگی و دلربایی بیابد. بنابراین، در دوره ی معاصر، یکی از حوادثی که بر زبان و محتوای شعر فارسی اثر گذاشت، جنگ ایران و عراق در شهریور 1359، بود. شاعران متعهد این سرزمین، تمام هنر و استعداد خدادادیشان را صرف به تصویر کشیدن حماسه آفرینی های این دوره کردند و با تلاش آنان، شعری ایجاد شد که به «شعر دفاع مقدس»، معروف است. این شعر، مضامین و محتواهای گوناگونی را در بر می گیرد. یکی از مضامین آن، مضامین عرفانی است و از ابعاد مهم این اشعار می باشد. این جنگ، جنگ حق علیه باطل، خط مشی گرفته از عاشورای حسینی و مملو از احوال و اعمال لطیف عرفانی بود مبنی بر اینکه رزمندگان حق، فارغ از نعیم و جحیم، کسب رضایت باری تعالی را وجهه ی همت ساختند و با برهنگی دل خود از غیر حق، پروانه وار به سوی شهادت می شتافتند تا با فنای خود در وجود حق، بقای ابدی بیابند. این پژوهش، به بررسی و تحلیل وادی ها، اصطلاحات، مضامین و نمادهای عرفانی مختلف، و ویژگی زبانی شعر دو تن از شاعران دفاع مقدس(سید حسن حسینی و قیصر امین پور) می پردازد.

چکیده یکی از مضامین مهم ادب غنایی، عشق است. از زمان پیدایش ادبیات تاکنون شاعران و نویسندگان به این مضمون پرداخته¬اند. مؤلفه¬ها¬ی اصلی عشق عبارتند از امید، بخشش و آزادی، اما بخشش مهم¬ترین مؤلفه¬ی آن محسوب می¬شود. عشق موجب بخشش و گذشت می¬شود، و آزادی و امید می¬آورد. از جمله شاعران معاصری که این مضمون در آثار آن-ها انعکاس یافته، احمد شاملو و سهراب سپهری است. در این پ‍ژوهش، عشق و بخشش در اشعار سپهری و شاملو مورد بررسی قرار گرفته است. عشق در اشعار شاملو بر دو پایه¬ی اصلی، فردی و اجتماعی قرار دارد. عشق فردی در اشعار شاملو فراتر از مرزهای جسم می¬رود و به عشقی پاک و انسانی منتهی می¬شود. عشق اجتماعی او، عشق به انسان است؛ انسانی که در صحنه¬های سیاسی- اجتماعی حضوری فعال دارد. عشق زمینی و اجتماعی شاملو به یک نقطه یعنی عشق به انسان می¬رسند. بخشش او به نوبه¬ی خود، گسترده، بیرونی و اجتماعی است. در اشعار سپهری، عشق به معشوق جنبه¬ی فرا زمینی پیدا می¬کند. عشق او بر محور عشق به معشوق اثیری، طبیعت و خدا می¬چرخد و به همین نسبت بخشش او نیز، درونی و فردی است. واژگان کلیدی: احمد شاملو، سهراب سپهری، عشق، بخشش.