نام پژوهشگر: رضا علی نژاد سراجی
معصومه رحمت زاده بهنام کامکار
چکیده این تحقیق در سال زراعی 1391-1390 در مرکز تحقیقات توتون تیرتاش، در قالب طرح اسپلیت پلات در پایه بلوکهای کامل تصادفی و در چهار تکرار اجرا گردید. گیاهان پوششی بهعنوان فاکتور اصلی در 4 سطح (ماشک گلخوشهای، شبدر، خلر و گندم) و مدیریت مالچ بهعنوان فاکتور فرعی در 3 سطح (علفکش گلیفوزیت + مالچ، علفکش پاراکوات + مالچ و برداشت + مالچ) مورد بررسی قرار گرفتند. اردیبهشت سال 1391 و 15 روز قبل از انتقال نشاهای توتون، گیاهان پوششی بهروش زیر برداشت شدند، استفاده از علفکش گلیفوزیت (6 لیتر در هکتار) و پاراکوات (5 لیتر در هکتار) برای از بین بردن گیاهان پوششی و برداشت (کفبر کردن) گیاهان پوششی و باقی گذاردن بقایای آنها در داخل کرت آزمایشی. با توجه بهنتایج بهدست آمده، کمترین و بیشترین میزان نیکوتین برگ، بهترتیب از تیمار ماشک و گندم بهمیزان (94/1 و 7/1) بهدست آمد، ولی تفاوت آن از لحاظ آماری معنیدار نبود. همچنین کمترین نیتروژن کل برگ از تیمار گندم (8/17 درصد) و بیشترین آن از تیمار ماشک (06/19 درصد) حاصل شد. بیشترین درصد قند برگ از تیمار ترکیبی (گندم × گلیفوزیت) 45/14 و کمترین درصد قند از تیمار ترکیبی (شبدر × پاراکوات) 83/13 درصد بهدست آمد. نتایج نشان داد بین میزان قند و نیتروژن برگ همبستگی منفی وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد، گیاهان پوششی و مدیریت مالچ بر پتاسیم برگ اثر معنیداری داشتند. بیشترین پتاسیم برگ (53/2 درصد) از تیمار گندم و کمترین پتاسیم برگ (15/2 درصد) از تیمار ماشک بهدست آمد. همچنین در این آزمایش بیشترین درصد فسفر برگ از تیمار شبدر و کمترین درصد آن از تیمار گندم بهدست آمد. بیشترین طول برگ (42/66) و عرض برگ (67/63) از تیمار گندم بهدست آمد. همچنین نتایج نشان داد بیشترین عملکرد از تیمار (گندم × گلیفوزیت) و کمترین (خلر × برداشت) بهدست آمد. در این تحقیق وزن خشک علفهای هرز در هر سه مرحله نمونهبرداری تحت تأثیر گیاه پوششی و اثر متقابل آن با مدیریت مالچ قرار گرفت. در مرحله پیش از کاشت کمترین و بیشترین وزن خشک علفهای هرز بهترتیب از تیمار (شبدر + پاراکوات) و (خلر + برداشت) بهدست آمد. در مرحله دوم نمونهبرداری نیز تیمار ترکیبی (شبدر + برداشت) بیشترین کنترل را بر علفهای هرز داشت. در مرحله برداشت کمترین وزن خشک علفهای هرز از تیمار ترکیبی (گندم × گلیفوزیت) بهدست آمد. از آنجا که درآمد از قیمت یک کیلوگرم توتون در عملکرد در واحد سطح بهدست میآید، بنابراین از تیمار گندم بهدلیل داشتن قیمت و عملکرد بالا درآمد بیشتری نیز بهدست آمد. بهطور کلی نتایج تحقیق نشان داد استفاده از گیاهان پوششی باعث افزایش درآمد توتونکاران از طریق افزایش عملکرد کمی و کیفی توتون شدهاست و در دراز مدت از طریق برآورده کردن نیاز گیاه به نیتروژن، جایگزین مناسبی برای کود نیتروژن بهعنوان منبع تأمین کننده نیتروژن و افزایش درآمد توتونکاران باشد.