به منظور مطالع? واکنش رشد، تسهیم ماد? خشک و عملکرد دان? سه رقم سویا به ردیف‏های باریک در کشت تابستانه، آزمایشی به صورت کرت?های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال زراعی 1931 اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل چهار فاصله بین ردیف کاشت (51، 03، 54 و 6 سانتی?متر) و فاکتور فرعی شامل سه رقم (گرگان 3، دی?پی?ایکس و سحر) بود. در این آزمایش فنولوژی، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، ماده خشک تجمعی، تسهیم ماده خشک، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، عملکرد و اجزای عملکرد (تعداد غلاف، تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه) در ساقه، شاخه و بوته و عملکرد دانه در واحد سطح اندازه گیری شد. نتایج تجزیه رگرسیون داده ها حاکی از عدم اثر معنی دار رقم و اثر معنی دار فاصله بین ردیف بر ارتفاع بوته بود. نتایج تجزیه واریانس داده ها حاکی از اثر معنی دار رقم بر کلیه صفات (عملکرد و اجزای عملکرد) به جز تعداد غلاف شاخه، و همچنین اثر معنی دار فاصله بین ردیف بر روی کلیه صفات به جز وزن هزار دانه و تعداد دانه در غلاف بود. تجزیه واریانس داده ها نشان داد اثر متقابل رقم و فاصله بین ردیف بر روی کلیه صفات به جز تعداد غلاف شاخه، وزن هزار دانه و تعداد دانه در غلاف معنی دار بود. در کلیه ارقام تقریبا با افزایش فاصله بین ردیف از سهم ساقه اصلی در عملکرد دانه کاسته شد. به طور کلی در این بررسی هر چند که در کلیه ارقام با افزایش فواصل کاشت بر تعداد شاخه در بوته و سهم شاخه از عملکرد کل دانه افزوده شد اما افزایش سهم شاخه نتوانست کاهش عملکرد ناشی از کاهش تعداد بوته در واحد سطح را جبران کند، به?طوری?که بیش ترین عملکرد دانه در واحد سطح در فاصله بین ردیف 51 سانتی متر به دست آمد و رقم دی پی ایکس به علت داشتن تعداد غلاف، تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه بیشتر در ساقه، شاخه و بوته دارای بیش ترین عملکرد دانه بود.???????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????