نام پژوهشگر: انوشیروان شریفی ریگی

بررسی تاثیر عرفان در شعر دفاع مقدس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهرکرد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  انوشیروان شریفی ریگی   احمد امین

از ویژگی های شاخص شعر دفاع مقدس این است که تحت تأثیر فرهنگ و اخلاق اسلامی حاکم بر جامعه و عامل آفرینش آن یعنی، حادثه ی جنگ، غنی از مفاهیم و مضامین عرفانی است. این مضامین پیوندی گسترده با این شعر دارد و همواره پیوست ادبیات منظوم و منثور دفاع مقدس ماست. همین امر باعث شد اشعار دفاع مقدس از انحطاط، یکنواختی و خسته کنندگی برهد و با پذیرفتن چاشنی خاص عرفان، طراوت، تازگی و دلربایی بیابد. بنابراین، در دوره ی معاصر، یکی از حوادثی که بر زبان و محتوای شعر فارسی اثر گذاشت، جنگ ایران و عراق در شهریور 1359، بود. شاعران متعهد این سرزمین، تمام هنر و استعداد خدادادیشان را صرف به تصویر کشیدن حماسه آفرینی های این دوره کردند و با تلاش آنان، شعری ایجاد شد که به «شعر دفاع مقدس»، معروف است. این شعر، مضامین و محتواهای گوناگونی را در بر می گیرد. یکی از مضامین آن، مضامین عرفانی است و از ابعاد مهم این اشعار می باشد. این جنگ، جنگ حق علیه باطل، خط مشی گرفته از عاشورای حسینی و مملو از احوال و اعمال لطیف عرفانی بود مبنی بر اینکه رزمندگان حق، فارغ از نعیم و جحیم، کسب رضایت باری تعالی را وجهه ی همت ساختند و با برهنگی دل خود از غیر حق، پروانه وار به سوی شهادت می شتافتند تا با فنای خود در وجود حق، بقای ابدی بیابند. این پژوهش، به بررسی و تحلیل وادی ها، اصطلاحات، مضامین و نمادهای عرفانی مختلف، و ویژگی زبانی شعر دو تن از شاعران دفاع مقدس(سید حسن حسینی و قیصر امین پور) می پردازد.