این تحقیق، ابتدا به بررسی ماهیّت هنر و ادبیّات و رابط? این دو رشته می پردازد، سپس یکی از انواع هنرهای تجسّمی؛ یعنی کاریکاتور را به عنوان حلق? اتّصال هنر و ادبیّات برگزیده، در آثار سعدی مورد بررسی قرار می دهد. کاریکاتور، یکی از هنرهای تجسّمی و به معنی تقلید مسخره آمیز از چهره، همراه با اغراق بوده است که امروزه به دلیل گسترش فوق العاده ای که یافته به دو شاخ? کاریکاتور و کارتون تقسیم شده است. ادبیّات نیز به دلیل ماهیّت خیال انگیزش، عرص? اغراق و زیاده روی های شاعرانه بوده است. هرجا که شاعر یا نویسنده با استفاده از صور خیال و تصویرآفرینی، در بیان سخن خود به مبالغه دست می زند، می توان شاهد خلق کاریکاتور و کارتون ادبی نیز بود؛ هرچند این اصطلاحات در ادبیّات کهن ما به کار نرفته است. افصح المتکلّمین، سعدی شیرازی، یکی از بزرگترین شاعران و نویسندگان ادب ایران است که آثار خود را با تکیه بر کاریکاتور و یا کارتون نیآفریده است امّا به طور طبیعی در آفریدن کاریکاتورها و کارتون های ادبی، توانایی ویژه ای دارد. به همین دلیل، این پایان نامه آثار او را جهت بررسی، انتخاب نموده و پس از تحلیل و بررسی تطبیقی بین صحنه های ابداعی سعدی با هنر کاریکاتور و کارتون، به این نتیج? مهم دست یافته که کاریکاتور ادبی، یکی از مهم ترین انواع ادبی تطبیقی به شمار آمده و در این پایان نامه برای نخستین بار، مطرح و تعریف می شود. نتایج دیگر این تحقیق، بررسی شاخه ها و دسته های فرعی و جنبی( زیر مجموعه ها ) کاریکاتورهای ادبی است که در آثار سعدی احصاء و تدوین شده است.