در این پژوهش به بررسی شخصیت و آثار یکی از کارگزاران سیاسی و ترقی خواه ایران بنام حسنعلی خان امیرنظام گروسی پرداخته شده است . حسنعلی خان امیرنظام به مدت شصت و چهار سال بطور مستمر در سطوح مختلف سیاسی و نظامی ایران خدمت کرده و مشاغل مهم و پراهمیتی چون وزارت فواید عامه ، سفارت در کشورهای اروپایی و وزارت ایالت بزرگ آذربایجان را برعهده داشته است . از این لحاظ وی جز رجال پرنفوذ و کارگزار دوره دوم ناصری است که با در ک عام از تجددخواهی و برداشت نوین در اداره مملکت ، توانست به اقداماتی دست زند که شرایط مساعد را برای گسترش تفکر نوین و تحولات اجتماعی فراهم آورد. همچنین وی نقش بسزایی در شکل گیری و تحقق بخشیدن به تفکرات تجددگرانه عصر سپهسالار داشت.