دو آزمایش به منظور معرفی جیره نیمه خالص با استفاده از خیساب ذرت خشک شده در مطالعات فیبری بدون اثرات منفی بر عملکرد، فراسنجه‏های بیوشیمی سرم و مورفولوژی روده بلدرچین‏ ژاپنی در دو دوره رشد و تخمگذاری انجام شد. در آزمایش اول از تعداد 144 قطعه جوجه بلدرچین یکروزه در آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 6 تیمار، 4 تکرار و 6 جوجه در هر تکرار مورد استفاده قرار گرفت. فاکتور اول سطوح فیبر خام جیره پایه (37/3% و 18/1% و 08/0% به ترتیب پر فیبر، متوسط فیبر و کم فیبر) و فاکتور دوم سطوح فیبر افزودنی تجاری آربوسل (0 و 3%) بود. جیره نیمه خالص متوسط فیبر از نظر پارامتر‏های عملکردی مطلوب بود. غلظت تری‏گلیسیرید و hdl سرم نیز با گروه پر فیبر تفاوت معنی‏داری نداشت (05/0<p) اما غلظت کلسترول و پروتئین تام نسبت به گروه پر فیبر افزایش معنی‏‏دار مشاهده شد. در سن 21 روزگی وزن نسبی اندام‏های گوارشی (کبد، سنگدان، پیش معده، بورس فابرسیوس، طحال و قلب) تحت تاثیر تیمار‏های پر فیبر و متوسط فیبر قرار نگرفت. نتایج مورفولوژی روده نشان داد ارتفاع پرز دودنوم و ایلئوم گروه‏های پر‏فیبر و متوسط فیبر تفاوت معنی‏دار ندارد در حالیکه عمق کریپت ژژونوم تیمار متوسط فیبر کمتر از سایر تیمار‏ها مشاهده گردید. در آزمایش دوم از تعداد 72 قطعه بلدرچین تخمگذار در آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 6 تیمار، 4 تکرار و 3 بلدرچین تخمگذار در هر تکرار مورد استفاده قرار گرفت.جیره‏های آزمایشی مشابه آزمایش اول بود اما محتوای فیبر خام جیره‏های پر فیبر و متوسط فیبر به ترتیب 51/3% و 98/0% فرموله گردید. بهترین عملکرد درجیره‏های نیمه‏خالص حاوی سطح فیبر خام متوسط مشاهده گردید. تابعیت خطی افزایشی با افزایش سطح فیبر جیره در مورد مقدار خوراک مصرفی در کل دوره مشاهده شد (05/0>p). نتایج اثرات تیمار‏های آزمایشی بر تولید تخم و میانگین وزن تخم بلدرچین در تمام هفته‏ها و میانگین کل دوره نشان داد میانگین وزن هر تخم و درصد تولید تخم در تیمار متوسط فیبر نسبت به تیمار پر فیبر و کم فیبر بیشتر است. افزودن فیبر فرآوری شده در هر سه جیره آزمایشی سبب کاهش معنی‏دار اسید اوریک سرم گردید. افزودن فیبر افزودنی باعث افزایش ارتفاع پرز در دودنوم و ایلئوم گروه متوسط فیبر گردید (05/0>p). تعداد سلول‏های گابلت در دودنوم تیمار پر فیبر و متوسط فیبر با افزودن فیبر فراوری شده افزایش یافت (05/0>p) و کاهش عمق کریپت در دودنوم تیمار متوسط فیبر گردید (05/0>p). بطور کلی جیره متوسط فیبر ( به ترتیب 98/0% و 18/1% در دوره تخمگذاری و پرورش) هیچ تاثیر منفی بر عملکرد و سایر پارامتر‏های مورد بررسی نداشت، علاوه بر این تاثیر فیبر افزودنی در این جیره‏ها بهتر نشان داده شد، بنابراین جیره نیمه خالص متوسط فیبر در مطالعات تغذیه‏ای مربوط به فیبر به منظور مشخص شدن اثرات واقعی فیبر‏های افزودنی توصیه می‏گردد. کلمات کلیدی: جیره نیمه خالص، فیبر، عملکرد، مورفولوژی روده، خیساب ذرت خشک شده، بلدرچین ژاپنی