نام پژوهشگر: فریبا یزدان فر
فریبا یزدان فر آذر پیر دهقان
مقدمه: سردرد هفتمین علت شایع مراجعه به کلینیک های نورولوژی به شمار می آید. سردرد به طور کلی به دو نوع اولیه (که به علت بیماری خاصی ایجاد نشده) و ثانویه (که ناشی از بیماری های خاص می باشد) تقسیم می شود. سردرد اولیه باعث افزایش ناتوانی و کاهش کیفیت زندگی می گردد. بسیاری از سردردهای مزمن در رابطه با مسائل رفتاری هستند. موضوعی که اخیراً در طرح سلامت و درمان مورد بحث قرار گرفته است، اثر سرمایه های اجتماعی به سلامت انسان ها و کیفیت زندگی آنان و حتی میزان پاسخ به درمان در بیماران بوده است. در واقع سرمایه اجتماعی به معنای سرمایه انسانی است. به طور کلی سرمایه اجتماعی عبارت است از روابط دو جانبه تعاملات و شبکه هایی که در میان گروههای انسانی پدیدار می گردد و در واقع سطح اعتمادی است که در میان گروه و جماعت خاصی به عنوان تعهد و هنجار اجتماعی شکل می گیرد، موجب ارتقای سطح همکاری اعضای جامعه و پایین آمدن سطح هزینه تبادلات و ارتباطات می گردد. هدف از این مطالعه، بررسی میزان سرمایه اجتماعی (social capital) در تعدادی از افراد مبتلا به سردرد اولیه در مقایسه با گروه شاهد می باشد. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مورد شاهدی بر روی 60 نفر از بیماران مبتلا به سردرد اولیه مراجعه کننده به یکی از کلینیک های نورولوژی شهرستان یزد در مقایسه با 60 نفر از افراد غیر مبتلا به سردرد اولیه که از نظر ویژگی های دموگرافیک با گروه مورد مطالعه شباهت داشتند، انجام گرفت. ابزار مطالعه پرسش نامه بین المللی سرمایه اجتماعی می باشد که حاوی اطلاعات دموگرافیک بیماران بوده است. پرسش نامه با مصاحبه چهره به چهره و پس از ارائه توضیحات کامل در مورد تحقیق از تک تک بیماران پر گردیده است. یافته ها: میانگین کلی نمره سرمایه اجتماعی در گروه مبتلا به سردرد اولیه 5/193 با انحراف معیار 82/30 به دست آمد، در حالی که میانگین کلی سرمایه اجتماعی در گروه غیر مبتلا به سردرد در گروه شاهد 1/214 با انحراف معیار 22/34 به دست آمد با 001/0 p-value= که نشان می دهد بین میزان سرمایه اجتماعی و ابتلا به سردرد اولیه رابطه معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: افزایش سرمایه های اجتماعی و حمایت های گروهی ارتباط معناداری با کاهش میزان ابتلا به سردرد اولیه (غیر ارگانیک) دارد. کلمات کلیدی: سرمایه اجتماعی، سردرد اولیه.