تاریخ بیهقی تألیف محمد بن حسین بیهقی؛دبیر غزنویان اثری تاریخی ادبی می باشد. این اثر که به نثری ادیبانه نگاشته شده، از جمله منابع تاریخی غزنویان است که نویسنده در آن به بیان وقایعی که خود شاهد آنها بوده یا از افرادی مطمئن شنیده می پردازد. بیهقی در این اثر نام اشخاص بسیاری را همراه با ذکر اعمال و رفتار آنها آورده است که می توان از این ویژگی در بررسی های روانشناسانه استفاده کرد و اشخاص تاریخ بیهقی را با توجه به نظریه های شخصیّت مورد تحلیل قرار داد. از میان نظریه های شخصیّت روانشناسان، نظریه شخصیّت آدلر که بر اصل اجتماعی بودن انسان و انگیزه ی تلاش برای برتری و رفع عقده ی حقارت تکیه دارد برای این تحقیق انتخاب گردید. همچنین از میان چاپ های تاریخ بیهقی، تاریخ بیهقی تصحیح علی اکبر فیاض مورد استناد قرار گرفت. روش کار در این تحقیق توصیفی تحلیلی است، بدین گونه که پس از مطالعه و گردآوری اطلاعات لازم از منابع ادبی و روانشناسی و تحلیل و بررسی داده ها بر اساس نظریه آدلر، به تحلیل شخصیّت های تاریخ بیهقی پرداختیم. و پس از مطالعه ی کافی درباره ی تاریخ بیهقی و وجوه مختلف آن، همچنین بررسی نظریه شخصیّت آدلر، با کاوش در تاریخ بیهقی به دسته بندی اطلاعات مربوط به هریک از اشخاص با ذکر منبع اقدام گردید. و سپس با توجه به ویژگی های برجسته ی هر شخصیّت، و هم خوانی آن با یکی از چهار سبک زندگی آدلر به دسته بندی اشخاص روی آوردیم. همچنین نمونه ی واکنش های بازیابی تراز شخصیّتی و گرایشهای محافظ آدلر، از اشخاص تاریخ بیهقی برای آشنایی بهتر خوانندگان تحقیق با نظریه ی شخصیّت آدلر، در قالب جدول آورده شده است.