به منظور بررسی قابلیت اسانس مرزه خوزستانی بر کاهش علائم آفلاتوکسیکوز در بلدرچین ژاپنی آزمایش هایی در شرایط in vitroو in vivo انجام شد. بررسی اثرات ضد قارچی اسانس مرزه خوزستانی در شرایط in vitro نشان دهنده حداقل غلظت مهارکنندگی 250ppm بر جوانه زنی اسپور قارچ آسپرژیوس پارازیتیکوس می باشد. همچنین نتایج نشان داد که اسانس مرزه خوزستانی قادر است رشد میسلیوم های قارچ آسپرژیلوس پارازیتیکوس را در غلظت 1200 ppm مهار کند. آزمایش های مزرعه ای در قالب سه مرحله طراحی شد. در آزمایش اول صفات عملکردی، سیستم ایمنی، فاکتور های بیوشیمیایی خون، مرفولوژی روده کوچک، هیستوپاتولوژی کبد در بلدرچین ژاپنی طی دوره رشد مورد بررسی قرار گفت. تعداد 192 قطعه بلدرچین 21 روزه به طور تصادفی بین شش تیمار آزمایشی و چهار تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی توزیع شدند. آزمایش چهار هفته از سن 21 تا 49 روزگی به طول انجامید. تیمار های آزمایشی به ترتیب عبارت بودند از: یک- شاهد منفی (جیره بدون آفلاتوکسین)، دو- شاهد مثبت ( جیره آلوده به 5/2 میلی گرم در کیلوگرم آفلاتوکسین)، سه- جیره آلوده +300 ppm اسانس مرزه، چهار- جیره آلوده + 600 ppm اسانس مرزه، پنج- جیره آلوده + 900ppm اسانس مرزه، شش- جیره آلوده + 5/2 گرم در کیلوگرم جاذب سم پلی ذورب. تاثیر تیمارهای آزمایشی بر شاخص های مورد بررسی معنی دار بود (01/0 ? p). افزودن سطوح اسانس مرزه به جیره های حاوی آفلاتوکسین توانست تا حدودی موجب تخفیف اثرات سم در بلدرچین های تغذیه شده با تیمارهای آزمایشی گردد. در آزمایش دوم که با هدف میزان پیشگیری اسانس مرزه خوزستانی و جاذب پلی ذورب از عوارض آفلاتوکسیکوز در بلدرچین های مولد طراحی شد، تعداد 120 قطعه بلدرچین از سن 51 تا 91 روزگی تحت تاثیر شش تیمار معرفی شده در مرحله اول آزمایش با چهار تکرار و در هر تکرار پنج قطعه بلدرچین ( مخلوط دو نر و سه ماده) بررسی شد. طول دوره آزمایش شش هفته و علاوه بر صفات اندازه گیری شده طی دوره رشد صفات تولیدی شامل عملکرد تولید تخم، صفات کمی و کیفی تخم، باروری و جوجه درآوری و فراسنجه های تولید مثلی در بلدرچین های نر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که صفات تولیدی به جز باروری به طور معنی داری تحت تاثیر تیمار های آزمایشی واقع شد (01/0 ? p) و استفاده از اسانس مرزه خوزستانی و جاذب سم پلی ذورب توانست به طور موثری موجب کاهش عوارض آفلاتوکسین در مورد فاکتور های بررسی شده در بلدرچین های مولد گردد. آزمایش سوم با هدف بررسی اثرات تغذیه با آفلاتوکسین بر عملکرد نتاج بلدرچین های تغذیه شده با جیره های آلوده به آفلاتوکسین با سه تیمار و هر تیمار شامل چهار تکرار ( هر تکرار شامل شش قطعه بلدرچین) طراحی شد. تیمار های مورد بررسی شامل: یک- نتاج پرندگان تغذیه شده با جیره های بدون آفلاتوکسین، دو: نتاج پرندگان تغذیه شده با جیره های آلوده به 5/2 ppm آفلاتوکسین، سه: نتاج پرندگان تغذیه شده با جیره های آلوده به همراه 300ppm اسانس مرزه خوزستانی. طول دوره آزمایش پنج هفته و صفات عملکردی و سیستم ایمنی مورد بررسی قرار گرفت. ضریب تبدیل غذایی و پاسخ سیستم ایمنی هومورال بر علیه واکسن نیوکاسل به طور معنی-داری تحت تاثیر تیمار های آزمایشی واقع شد (01/0 ? p). نتایج نشان داد که مصرف جیره های آلوده به آفلاتوکسین نه تنها تاثیر سوئی بر نتاج نداشت بلکه موجب بهبود صفات مورد بررسی در نتاج بلدرچین های تغذیه شده با جیره های آلوده به آفلاتوکسین شد. با توجه به مجموع نتایج به دست آمده از این تحقیق استفاده از سطح600ppm اسانس مرزه خوزستانی، همچنین 5/2 گرم در کیلوگرم جاذب پلی ذورب در جیره می تواند به گونه ای موثر موجب بهبود عوارض آفلاتوکسیکوز در بلدرچین ژاپنی گردد. کلمات کلیدی: آفلاتوکسیکوز، بلدرچین ژاپنی، مرزه خوزستانی، پلی ذورب