حکمرانی بخش عظیمی از مناطق ساحلی خلیج فارس، از بندردیلم تا چابهار و گوادر در بلوچستان زیر نظر حکمران بنادر و جزایر خلیج فارس با مرکزیت بوشهر بود، جایی که به خاطرگستردگی مرزها، تاثیر گذاری آن در رشد اندیشه های آزادی خواهی مردم جنوب و تاثیر پذیری آن از جریان های سیاسی وتحرکات شبه نظامی مشروطه خواهان، بسیار قابل تامل می باشد. مطالبات مردم ایران و مخالفت های با عوامل استبداد ، منجر به تصویب «قانون انتخابات» در سال 1324ه.ق/1285خ و آغاز عصر مشروطه گردید. ایران در آن برهه دارای چهار ایالت و بیش از 14 ولایت معتبر بود که در آغاز بر اثر شور و هیجانات آزادی خواهی مردم و طبقِ قانون، انجمن های ایالتی 12 نفره و انجمن های ولایتی6 نفره در سر تا سر کشور تشکیل شد. هر کدام از این انجمن ها در روند مشروطه خواهی ایرانیان نقشی را به عهده داشته اند که بررسی جز به جز فعالیت های این انجمن ها ، زمینه مطالعه هر چه دقیق تر تاثیر گذاری مشروطه و مشروطه خواهی را فراهم می کند. طول عمر این انجمن ها کوتاه بود. از اواسط سال 1285 خ این انجمن های رسمی در ایالات و ولایات کشور به وجود آمدند و تا اواخر سال 1290 همزمان با اتمام حجت روس و انحلال مجلس دوم بساط این نهاد مشروطه نیز برچیده شد. با وجود این که بوشهر دروازه تجارت دریایی ایران در دوره قاجار بوده ، اما تحولات این دوره 6-5 ساله در این شهر تا کنون مورد بررسی قرار نگرفته است. در این پژوهش تلاش می شود ، چگونگی تأسیس ، اختلافات اعضاء ، کارنامه و فعالیت های آزادی خواهانه و چگونگی انحلال «انجمن ولایتی بوشهر» در این دوره (1290-1285خ) با توجه به اسناد ، گزارش ها و منابع معاصر آن بررسی شود. انجمن ولایتی بوشهر یکی از نخستین انجمن های ولایتی ایران است که به کوشش مشروطه خواهان بوشهری تشکیل شد و کارنامه پرکاری را از عملکرد خود به تاریخ معاصر ارایه می دهد . این انجمن همانند سایر انجمن ها پس از انحلال مجلس دوم سر در محاق فرو برد