چکیده: دراین پژوهش تخمدان 10 ماهی کپور نقره ای ماده با میانگین طول کل بدن 33/1± 46 سانتیمتر و میانگین وزنی 09/0±1050 گرم با حدود سنی 2 سال و 10 ماهی ماده با میانگین طول کل بدن 64/3± 86 سانتیمتر و میانگین وزنی 800±5460 گرم با حدود سنی 4 سال مورد مطالعه قرار گرفتند. میانگین وزن تخمدان آنها بترتیب 37/3±96/9 و61/0±1008 گرم و شاخص gsi آنها 11/0±9/0و 95/2±16/7 می باشد. تخمدان ماهیان حدود 2 سال، نواری شکل، نازک و تشخیص آن از بیضه با چشم غیر مسلح غیرممکن می-باشد اما تخمدان ماهیان حدود 4 سال، کیسه ای شکل، بزرگ و تقریباً تمام محوطه شکم را اشغال کرده است. جهت مطالعه هیستومتریک، از قسمت های مختلف تخمدان ها نمونه هایی به ضخامت حداکثر نیم سانتیمتر برداشت و پس از ثبوت در محلول بوئن و طی مراحل مختلف تهیه مقاطع بافتی، برش هایی به ضخامت 5 تا 6 میکرومتر تهیه و مورد رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین و pas قرار گرفتند. نتایج میکروسکوپیک نشان داد که تخمدان ماهیان حدود 2 سال، از سطح خارج توسط کپسولی پوشیده شده که از آن تیغه هایی به نام تیغه های تخمک زا به داخل تخمدان کشیده شده است. این تیغه ها حاوی سلول های جنسی اولیه، اووگونی و فولیکول های کروماتین نوکلئولوس، پری نوکلئولوس و کورتیکال آلوئولوس می باشند که سلول های اووگونی بیشترین درصد سلولی را تشکیل می دهند. تخمدان در این گروه فاقد فولیکول های مرحله زرده ای و بالغ بود. در تخمدان ماهیان حدود 4 سال، رشد و تکامل فولیکولی ادامه یافته، فولیکول های زرده ای و بالغ یا رسیده نیز مشاهده شد. بیشترین نوع فولیکول های تخمدانی این گروه از فولیکول های بالغ تشکیل یافته بود. نتایج هیستومتری این پژوهش نشان داد که در قطر فولیکول، اووسیت، هسته اووسیت و تعداد هستک ها در بین تخمدان ماهیان بالغ و نابالغ اختلاف معنی داری وجود داشته و کمترین قطر فولیکول ها مربوط به مرحله کروماتین نوکلئولوس و بیشترین قطر مربوط به فولیکول بالغ یا رسیده می باشد. ضخامت زونا پلوسیدا در انتهای مرحله کورتیکال آلوئوس (11/1±53/1 میکرومتر) و در فولیکول بالغ یا رسیده به بیشترین ضخامت خود (21/0±88/6 میکرومتر) رسید. یافته جالب توجه به دست آمده از این مطالعه بیانگر این است که در شرایط آب و هوایی استان خوزستان تخمدان ماهیان کپور نقره ای با میانگین وزنی 09/0±1050 گرم و طول کل بدن 33/1± 46 سانتیمتر با سن حدود 2 سال نابالغ ولی تخمدان ماهیان کپور نقره ای با میانگین وزنی800±5460 گرم و طول کل بدن 64/3± 86 سانتیمتر با سن حدود 4 سال بالغ می باشند.