نام پژوهشگر: احترام نجفیان

بررسی مورفولوژیک و میکروفوژیک برخی گونه های erodium از تیره شمعدانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده علوم پایه 1392
  احترام نجفیان   مریم کشاورزی

erodium (geraniaceae) با خواص دارویی شناخته شده در ایران دارای 15 گونه می باشد. در این پژوهش بررسی بیوسیستماتیکی برخی از گونه های بومی erodium با استفاده از مطالعات ریخت شناسی، ریز ریخت شناسی، تشریحی و سیتولوژی با تکیه به روش های تاکسونومی عددی شامل فنتیک و کلادیستیک انجام شده است. مطالعات ریخت شناسی و ریز ریخت شناسی مریکارپ، دانه و بشره بر روی 68 جمعیت از 10 تاکسون (8 گونه و 2 زیرگونه) از مناطق مختلف ایران با استفاده از 96 صفت کمی و کیفی انجام شد. با تجزیه و تحلیل داده های ریخت شناسی و ریز ریخت شناسی با نرم افزار spss ver. 20 ارزش صفات در تفکیک گونه ها مورد بررسی واقع شد. نتایج آماری نشان داد دو عامل بیشترین اثر را در تنوع این جمعیت ها مشخص می سازد که مهم ترین آنها نوع کرک گیاه، شکل برگ، ساده و مرکب بودن برگ ها، شکل انتهای قاچبر، تراکم کرک روی قاچبر، وضعیت سیخک، شکل سیخک، شکل دانه، تزئینات سطح مریکارپ، طول و عرض برگ ها و طول کاسبرگ در مرحله میوه است. شمارش کروموزومی میتوزی در 13 جمعیت از 6 گونه عبارتند از e. cicutarium (2n=36) ciconium(2n=18), e. malacoides (2n=20), e. moschatum (2n=20), e. ، e .neuradifolium (2n=20) و e. oxyrrhynchum(2n=20) . این اولین گزارش از اعداد کروموزومی این گیاهان در ایران می باشد. مطالعات تشریحی به صورت برش عرضی ساقه، دمبرگ، رگبرگ اصلی برگ، مریکارپ و دانه انجام شد. 15 جمعیت از 7 گونه erodium مورد بررسی قرار گرفتند. صفات ضخامت مزوکارپ در مریکارپ، ضخامت پوسته داخلی مریکارپ، ضخامت اسکلرانشیم در مریکارپ، آرایش سطح بیرونی دمبرگ، تزئینات سطح اگزوکارپ، نسبت فیبر به کلانشیم در ساقه، شکل مقطع عرضی ساقه، شکل سطح شکمی رگبرگ اصلی برگ اختلاف معنی داری بین گونه ها نشان می دهند. ساختمان تشریحی در گونه های مورد بررسی دارای ارزش تشخیصی می باشند.