نسیبه موذنی جهانگیر خواجه علی
تولیدات کشاورزی به وسیله بیش از 1200 گونه آفت شامل سوسک ها، پروانه ها و کنه ها مورد حمله قرار می گیرند. در بین آفات انباری، بال پولکداران خانواده pyralidae قرار دارند که مهم ترین آن ها متعلق به جنس های plodia و ephestia می باشند که در شرایط انباری به آرد، سبوس، میوه های خشک، غلات و مواد غذایی گوناگون زیان های سنگینی وارد می کنند. با توجه به معایب استفاده از سموم شیمیایی، در جستجو برای رسیدن به روشی کاربردی برگرفته از مواد طبیعی برای کنترل آفات انباری، در این پژوهش اثرات حشره کشی ترکیب گیاهی neemarin®، سمیت تنفسی و اثر دورکنندگی اسانس گیاهی آویشن دناییthymus daenensis celak (lamiaceae)، و اثرات حشره کشی فرمولاسیون dryacide® خاک دیاتومه روی برخی مراحل زیستی شب پره مدیترانه ای آرد، ephestia kuehniella و شب پره هندی،plodia interpunctella مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این بررسی کارایی قابل قبول نیمارین را در کنترل هر دو گونه آفت نشان داد. به طوری که در بالاترین غلظت های به کار رفته (7000 و 5600 پی پی ام) پس از 14 روز 90 و 80 درصد مرگ ومیر به ترتیب روی لاروهای سن اول شب پره آرد و هندی مشاهده شد. نتایج بررسی سمیت تنفسی اسانس آویشن دنایی نشان داد اسانس این گیاه خاصیت حشره کشی بالایی علیه مراحل مختلف رشدی این دو شب پره دارد، به طوری که در مجموع آزمایش های انجام شده مرگ ومیر بالاتر از 70 درصد به دست آمد. میزان lc50 سمیت تنفسی این اسانس روی حشرات کامل شب پره آرد و هندی به ترتیب 0/191 و 0/274 میلی لیتر بر لیتر هوا بود که سمیت بسیار بالای اسانس آویشن دنایی را روی این مرحله از زندگی شب پره های مورد آزمایش نشان می دهد. علاوه بر این اثر دورکنندگی این اسانس نیز روی حشرات کامل شب پره آرد و هندی قابل توجه بود. آزمایش های انجام شده در بررسی سمیت درای ساید روی لارو شب پره های مورد آزمایش، سمیت بالای این فرمولاسیون از خاک دیاتومه را روی این حشرات نشان داد. میزان مرگ ومیر در همه تیمارها با گذشت زمان افزایش می یافت. lc50 به دست آمده پس از 14 روز برای لاروهای سن دو و سن سه شب پره آرد، 29/06 و 236/55 میلی گرم بر کیلوگرم و در شب پره هندی 13/82 و 307/07 میلی گرم بر کیلوگرم بود. با توجه به کارایی بالای آفت کش های مورد آزمایش در این پژوهش، با انجام مطالعات تکمیلی روی روش های کاربردی مناسب تر می توان از این آفت کش ها در آینده ای نزدیک در کنترل آفات انباری استفاده کرد.
