نام پژوهشگر: صغری عسگری آوینی
صغری عسگری آوینی رحیم حداد
سیلیکون یکی از عناصر مهمی است که نقش مهمی را در تحمل گیاهان نسبت به تنش های محیطی بر عهده دارد. به منظور بررسی تاثیر سیلیکون روی دو لاین جو بدون پوشینه (hordeum vulgar subsp. vulgar)، دو آزمایش به صورت مجزا در گلخانه و آزمایشگاه انجام گرفت. تاثیر سیلیکون بر روی جوانه زنی لاین های جو بدون پوشینه (eh-86-5 و eh-81-5) تحت پتانسیل های اسمزی مختلف (صفر، 6-، 9- و 12- بار) در آزمایشگاه بررسی شد. هم چنین تاثیر سیلیکون روی بیشتر آنزیم های ضد اکسنده از قبیل: سوپراکسید دیسموتاز (sod)، گوایکول پراکسیداز (gpx)، پراکسیداز (pox)، کاتالاز (cat)، آسکوربیت پرکسیداز (apx) و میزان پراکسید هیدروژن (h2o2) و محتوای نسبی آب برگ (rwc)، محتوای کلروفیل ii و پروتئین محلول کل، تجمع پرولین و گلایسین بتائین گیاه جو بدون پوشینه در سه مرحله رشدی (دو برگی، چهار برگی و پنجه دهی) تحت تنش خشکی در گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار شاهد، خشکی و سیلیکون-خشکی (2 میلی مولار na2sio3 در هر کیلوگرم خاک) انجام شد. نتایج نشان داد که کاربرد سیلیکون موجب افزایش طول ریشه چه در هر دو لاین تحت پتانسیل های اسمزی مختلف می گردد. مقدار و درصد جوانه زنی، رشد ساقه چه، وزن تر ریشه چه و ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و ساقه چه، نسبت ساقه چه به ریشه چه، شاخص جوانه زنی (gi)، شاخص سرعت جوانه زنی (svi) و ضریب سرعت (cv) تحت تنش خشکی در هر دو لاین کاهش یافت که با کاربرد سیلیکون تا حدودی کاهش میزان این صفات جبران گردید. سیلیکون تاثیر منفی خشکی را با افزایش میزان مقاومت جو بدون پوشینه از طریق تجمع پرولین، گلایسن بتائین و محتوای پروتئین محلول کل کاهش داد. کاربرد سیلیکون محتوای پراکسید هیدروژن و کلروفیل ii، محتوای نسبی آب برگ و فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز ، کاتالاز، گوایکول پراکسیداز، آسکوربیت پرکسیداز و پراکسیداز را نسبت به تیمار خشکی افزایش داد. در حالی که خشکی موجب کاهش زیادی در محتوای نسبی آب برگ، فعالیت آنزیم کاتالاز، محتوای کلروفیل ii و پروتئین محلول کل گردید. به طور کلی میزان صفات مورد مطالعه در لاین eh-86-5 بیشتر از لاین eh-81-5 بود. نتایج آزمایش نشان داد که سیلیکون کمبود آب را در جو بدون پوشینه با جلوگیری از تخریب اکسیداتیو غشا یا تنظیم اسمزی کاهش می دهد.